تمام علم پرورش پسته را در ده دقیقه قورت بده

مرحله کاشت :

قبل از احداث باغ پسته بررسی مسائلی از قبیل شرایط و آب و هوایی، منطقه مورد نظر، عوامل اقتصادی، آزمایش خاک و آب، تسطیح و آماده سازی زمین، تهیه نقشه باغ بمنظور کاشت نهال پسته حائز اهمیت می باشند.

 اولین قدم برای احداث باغ پسته شناخت دقیق از شرایط آب و هوایی منطقه می باشد. انجام هر گونه فعالیت بایستی با آگاهی از وضعیت اقلیمی مناطق صورت پذیرد در غیر این صورت سرمایه گذاری، با ریسک پذیری زیادی همراه خواهد بود در جدول زیر شرایط محیطی مناسب، قابل تحمل و همچنین نامناسب کاشت پسته ارائه شده است.

شاخص	واحد	مناسب	قابل تحمل	نامناسب
عرض جغرافیایی	درجه	27 - 37 درجه شمالی
ارتفاع از سطح دریا	متر	900 - 1800	1800 - 2200 و 200 - 800	کمتر از 200 بیشتر از 2200
نیاز سرمایی	ساعت	1000 ساعت بین 0 تا 7 درجه	700 ساعت	کمتر از 600 ساعت
دمای مناسب در فصل رشد	درجه سانتیگراد	25 - 35	36 - 42 20 - 24	کمتر از 20 بیشتر از 42
دمای محیطی در زمان گرد افشانی	درجه سانتیگراد	16 - 22	23 - 30 10 - 15	کمتر از 10 بیشتر از 30
رطوبت مناسب در فصل رشد	درصد	25 - 35	36 - 60	بیشتر از 60
رطوبت مناسب در زمان گرده افشانی	درصد	35 - 50	50- 65 25 - 35	بیشتر از 70

آماده سازی زمین:

تسطیح زمین باغ و سپس حفر پروفیل جهت مشخص نمودن لایه های خاک و در صورت مطبق بودن یا لایه های سخت باید با لودر کردن محل کاشت درختان، بافت یکنواختی را بوجود آورد.
بهترین بافت خاک برای کاشت پسته متوسط شنی لومی می باشد. زمین باید کاملا تسطیح شود و چنانچه آب و خاک شیرین باشد، می تواند کاشت مستقیم در زمین را انجام داد و یا نهال کاشت و اگر آب و خاک شور باشد حتما باید نهال خزانه ای کاشته شود و عرض جویها از همان ابتدا حدود 2 تا 1.5 متر باشد و نهال وسط جویها طوری کاشته شود که آب کاملا اطراف آن را بگیرد.

کیفیت آب :

با توجه به مقاومت نسبی گیاه پسته نسبت به شوری، برای تولید محصول اقتصادی می توان از آبهای شیرین تا آبهای با ای سی هشت هزار میکروموس استفاده نمود.

کاشت :

1- در محل اصلی به صورت بذر (فقط در آب و خاک شیرین یعنی ای سی کمتر از چهار هزار میکروموس
2- تولید نهال در خزانه و انتقال به زمین اصلی
3- کاشت پسته در کیسه های پلاستیکی در محیط خزانه و سپس انتقال به زمین اصلی
4- تولید نهال به روش ریزازدیادی و کشت بافت در آزمایشگاه و گلخانه و سپس به زمین اصلی
با توجه به کیفیت خاک (شور، شوری قلیا) و مدیریت آبیاری با آبهای شور، بهترین محل برای قرار دادن بذر و یا نهال در وسط نوار کشت می باشد.

فواصل کاشت :

3 تا 4 متر درختان و 6 تا 7 متر بین ردیفها توصیه می شود.

شاخص	واحد	مناسب	قابل تحمل	نامناسب
فاصله بین درختان	متر	4-3	3-2	کمتر از 2
فاصله بین ردیف ها	متر	7-6	4-6	کمتر از 4

زمان کاشت :

الف – به صورت بذر و در نیمه دوم اسفند تا اواسط فروردین ماه به عمق 3-2 برابر طول بذر

ب- نهالها را می توان در زمستان سال اول یا دوم به زمین اصلی انتقال داد.

بهتر است قبلا محل کاشت خاک برداری شده (گوده برداری) و با مخلوطی از ماسه و کودهای حیوانی پوسیده و شیمیایی پر شوند، سپس بذر یا نهال بر روی آن کاشته شود.

آبیاری :

آبیاری گیاه در دوران نهالی (سالهای اول و دوم کشت) با دور آبیاری 7 روز انجام می گیرد. از سال سوم تا حدود 10 سالگی (شروع محصول دهی اقتصادی) دور آبیاری 14 تا 20 روز یکبار بسته به نوع خاک اعمال می گردد در درختان بارور در ماه های تیر و مرداد آبیاری 35 تا 25 روز بسته به نوع خاک (سبک تا سنگین) توصیه می گردد.

در بقیه طول فصل رشد دوره آبیاری 40 تا 30 روز قابل توصیه است. نیاز آبی گیاه پسته نیز بسته به سن آن از نهال تا درخت بارور بین 9000 تا 3500 متر مکعب در هکتار در سال متغیر می باشد.

مرحله داشت :

روش پیوند – درختان در اسفند ماه سربرداری و در اواخر اردیبهشت ماه تا اواسط خرداد عمل پیوند انجام می شود. پیشنهاد می گردد با توجه به اقلیم منطقه و سطح زیر کشت از ارقام زودرس، متوسط رس و دیررس پیوند تهیه و در قطعات جداگانه پیوند گردند.

گرده افشانی – با توجه به نیاز گرده افشانی و نوع رقم ماده لازم است هر 15 – 10 درخت یک درخت ماده گرده زا (درخت نر) پیوند زده شود گرده افشانی در پسته توسط باد انجام می گیرد.

مصرف کودهای شیمیایی – بمنظور تغذیه صحیح درخت پیشنهاد می شود با انجام آزمایش خاک و برگ توصیه های کودی صورت پذیرد. دستورالعمل کلی 300 گرم ازت خالص، 300 گرم p2o5 300 گرم K2o و 20 کیلو گرم کود حیوانی برای هر درخت مصرف شود. برای تعیین میزان عناصر پر مصرف از تجزیه خاک و برای عناصر کم مصرف تجزیه برگ توصیه می شود.

زمان کوددهی – کودهای فسفاته، پتاسه، میکرو و کودهای آلی در زمستان بصورت چاله کود یا شیار کودی و کودهای ازته در سه قسط (قسط اول همراه با آخرین آب قبل از سبز شدن درختان، قسط دوم در اواسط اردیبهشت و قسط سوم با آخرین آب قبل از برداشت محصول به صورت گندم پاش جلوی آب آبیاری داده شود).

هرس :

هرس فرم – هدف از انجام هرس فرم درختان پسته، ایجاد اسکلت قوی و محکم، شکل مناسب و مورد نظر، تحریک رشد شاخه های مناسب برای ایجاد تاج متراکم و افزایش رشد شاخه های نگهداری شده می باشد.

شکل مناسب برای فرم درختان پسته فرم جامی می باشد. این شکل باعث به وجود آوردن شاخه های بارده قوی و اسکلت مناسب می باشد. بنابراین هرس فرم جامی توصیه می شود. این عمل طی سالهای اول تا پنجم صورت می گیرد.

هرس فرم جامی در سال اول پس از عمل پیوند در زمین اصلی صورت می گیرد. در فصل خواب همین سال از ارتفاع 100 – 90 سانتی متری سر برداری صورت می گیرد و در دومین فصل خواب شاخه های جانبی اولیه ای که رشد یافته اند را بعنوان اسکلت اولیه درخت در نظر گرفته را از 30 – 25 سانتی متری سربرداری می کنیم و در سومین فصل رشد پاجوشهای حذف می شوند و در فصل خواب سوم سربرداری شاخه های رشد یافته دوم انجام می گیرد.

در سال چهارم مانند سال سوم پاجوش ها حذف شده و در فصل خواب سال چهارم شاخه های باریک و بلند و با رشد عمودی را حذف می کنیم و در سال پنجم هرس بایستی تکمیل شده باشد.

 

هرس باردهی درختان پسته – به کلیه عملیات که بر روی درختان بارده به منظور قطع قسمتی یا تمام شاخه های درخت انجام می شود، هرس باردهی گویند. هرس باردهی پسته شامل هرس تنک شاخه، هرس سربرداری و حذف پاجوش و شاخه های خشکیده آلوده می باشد.

 

هرس تنک شاخه – هدف در این هرس تعداد شاخه های فرعی درجه دوم و سوم می باشد که بر حسب موقعیت میزان رشد، وضعیت باردهی این عملیات بر روی آنها انجام می شود.

این عملیات در دوره خواب زمستان و در سنین باردهی اقتصادی محصول انجام می شود. این عمل به منظور کاهش سال آوری توصیه شده و باعث رسیدن آب و مواد غذایی بیشتر به جوانه های گل در حال تشکیل برای محصول سال آینده می شود.

هرس سربرداری – هدف در این روش جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد جوانه انتهایی و تقویت جوانه های جانبی می باشد. این عملیات در فصل خواب درخت صورت گرفته و افزایش شاخه های جانبی و سطح باردهی را به همراه دارد. هرس سربرداری بر حسب نوع رقم و شرایط آب و خاک با شدت های متفاوت صورت می گیرد.

با هرس سربرداری شاخه های جانبی در سطح پایین درخت، از تماس با زمین آنها و آلودگی قارچی جلوگیری می شود.

هرس پاجوش ها – از بین بردن شاخه های پاجوش که دارای رشد عمودی هستند و تنه جوشهایی که شاخه های اسکلتی اولیه ایجاد می شوند و بر روی نفوذ نور به درون تاج اثر می گذارند و محل مصرف قوی مواد غذایی و آب می باشند، الزامی می باشد.

کنترل علفهای هرز :

به صورت مکانیکی و شیمیایی در طول سال انجام شود.

کنترل آفات :

الف – پسیل معمولی پسته (شیره خشک)
برای مبارزه با افت پسیل یا شیره خشک، سمپاشی نقاط آلوده باغ زمانیکه روی 50 درصد از برگ های درختان بطور متوسط 15 تا 10 پوره آفت وجود داشته باشد.
نوع سموم – میتاک 1.5 در هزار، کنسالت 0.5 در هزار، دارتون 2.5 در هزار، موسپیلان 250 گرم در هزار و آکتارا 0.3 در هزار

ب- زنجره پسته

به زنجره پسته، شیره تر نیز به آن می گویند. بهترین زمان مبارزه هنگامی که 50 درصد از پوره ها از تخم خارج شدند و در صورتی که جمعیت بالا باشد بر علیه حشرات کامل قبل از تخم ریزی یعنی در زمان ظهور جوانه ها تا آغاز گل کردن درختان می توان مبارزه شیمیایی انجام داد.
نوع سم : زولون 2 درهزار، اندوسولفات 2.5 در هزار و دارتون 2.5 در هزار

سن های زیان آور پسته – سن های زیان آور پسته شامل سن سبز، سن قرمز و سن قهوه ای بوده برای مبارزه با آنها می توان علفهای هرز را در اوایل فصل قبل از هجوم سن ها و در اواخر فصل پس از برداشت محصول (از بین بردن کانونهای زمستانگذرانی) از سطح باغ با روش شیمیایی یا مکانیکی کنترل نمود.

نوع سم، در صورت نیاز با توجه به تراکم جمعیت آفت و مرحله رشدی میوه پسته (از اول فصل تا 25 روز قبل از برداشت محصول ) با سم آندوسولفان 2.5 در هزار سمپاشی گردد.

د – پروانه چوبخوار پسته –  افت پروانه چوبخوار پسته، لارو آن وارد سرشاخه و خوشه شده و مغز محور چوب و خوشه تغذیه می نماید
نوع سم، در اوایل بهار و پس از ریزش بیش از 50 درصد گلبرگها با استفاده از حشره کش لاروین 1.5 در هزار می توان بر علیه آفت مبارزه نمود.

ه – شپشک واوی و کنه ای پسته
زمان که 50 درصد از پوره ها از تخم خارج شده اند می توان بر علیه این دو آفت مبارزه نمود.
نوع سموم ، اتیون 2 در هزار + 5 درهزار روغن ولک و یا دیازینون 1.5 در هزار + 5 در هزار روغن ولک

و – پروانه میوه خوار پسته
بهترین زمان مبارزه با آفت پروانه میوه خوار پسته، یک هفته بعد از پیک خروج حشرات کامل تقریبا مصادف با تشکیل دانه های پسته (اواخر فروردین) می باشد.
نوع سموم ، میتاک 1.5 در هزار و یا متاسیستوکس 1.5 در هزار

ز – سوسک سرشاخه خوار پسته

بهترین زوش مبارزه با سوسک سرشاخه خوار پسته، هرس شاخه های ضعیف شده روی درختان و سوزاندن آنها می باشد. در صورتی که نیاز به مبارزه شیمیایی باشد می توان اواسط اردیبهشت از ترکیب زیر برای مبارزه استفاده نمود.
نوع سم، آندوسولفان 2.5 در هزار + صابون مایع 3.5 در هزار + نفت 10 الی 15 لیتر در هزار

 

کنترل بیماریها

پوسیدگی طوقه (گموز) و ریشه پسته
قارچ عامل بیماری گموز یا پوسیدگی طوقه قادر است درختان پسته را در سنین مختلف مبتلا نماید. بهترین روش مبارزه با این بیماری رعایت موارد پیشگیری در زمینه کاهش رطوبت و خشک نگه داشتن طوقه درختان می باشد.

نماتد های مولد غده ریشه پسته

این نماتد ها در درختان پسته باعث غده ای شدن ریشه های پسته می گردند. نحوه سازنده
1-استفاده از پایه های مقاوم (رقم بادامی زرند)
2-عدم کشت پسته در زمین های شنی
3-استفاده از کود پتاسه
4-استفاده از سم راگبی 15- 5 گرم در متر مربع

آلودگی میوه پسته به آفلاتوکسین

 آفلاتوکسین نوعی زهرابه ای است که توسط تعدادی از قارچ های گروه آسپرژیلوس تولید می شود. نحوه مبارزه با آن بهترین و مهمترین روش جلوگیری از آلودگی میوه پسته به قارچ مولد زهرابه آفلاتوکسین رعایت مسائل بهداشتی و پیشگیری است که می تواند مدیریت تغذیه و آبیاری، هرس مناسب، برداشت به موقع و انتقال سریع پسته به ترمینال و فرآوری مناسب را نام برد.

مرحله برداشت :

علائم رسیدن میوه و زمان برداشت پسته، در زمانیکه 60 الی 70 درصد پوست رویی پسته به راحتی از پوست استخوانی جدا شود، بهترین زمان برداشت می باشد.

روش برداشت :

پس از رسیدن محصول، برداشت آن باید سریعا انجام گیرد. عملیات برداشت بوسیله کارگر با رعایت کامل بهداشت انجام می شود.

مراحله پس از برداشت :

حمل و نقل و فرآوری

 محصول برداشت شده بلافاصله بعد از برداشت باید به ترمینال منتقل و عملیات فرآوری که شامل پوست گیری، شستشو، جداسازی، خشک کردن و درجه بندی محصول می باشد با دستگاه های مکانیزه روی آن صورت گیرد.

بسته بندی و انبارداری 

محصول جهت نگهداری و عرضه به بازار بایستی در کیسه های پلاستیکی سالم و بهداشتی بسته بندی و جهت جلوگیری از آلودگی محصول در انبارهای استاندارد با دمای کمتر از 10 درجه سانتیگراد و در شرایط رطوبت نسبی پایین ( کمتر از 65 درصد) بر روی پالتهای چوبی یا فلزی نگهداری شود.