گرده افشانی درختان پسته
گرده افشانی درختان پسته با توجه به دو پایه بودن درخت پسته وجود درخت نر کافی ضروری است انتقال گرده به گل ماده توسط باد صورت میگیرد و حشرات نقش مهم و تأثیرگذاری ندارد. گل ماده درخت پسته فاقد بو، شهد و رنگ خاصی که برای جذب حشرات لازم است میباشد.
جابجایی گرده وجود باد ضروری است. چنانچه در زمان گردهافشانی بارندگی صورت بگیرد و رطوبت نسبی هوا بالا باشد دانههای گرده با جذب رطوبت متورم و سنگین شده و فرایند تلقیح با مشکل مواجه میشود. چنانچه در دوره گردهافشانی به سمپاشی و محلول پاشی نیاز باشد سعی شود درختان نر محلول پاشی نشوند.
بعد از بارندگی و محلول پاشی درختان نر، حداقل 2 تا 3 روز تولید گرده را ندارند. گلهای ماده که در مرحله گردهافشانی تلقیح نشده باشند در مرحله ارزنی شدن ریزش مینمایند؛ بنابراین پوکی پسته آخر فصل (هنگام برداشت) ربطی به گردهافشانی فصل ندارند.
پدیده پارتنوکارپی (دانههای بالغی که بدون مغز تا آخر فصل رشد نموده و بزرگ میشوند) در پسته بین 5 تا 7 درصد است.
پوکیهای بالاتر مربوط به مسائل مدیریت مانند تغذیه و گرمای شدید در مرحله پرشدن مغز میباشد.
گرده افشانی درختان پسته
در صورتی که گردهافشانی انجام نگیرد، گلها ریزش پیداکرده و میوهها پوک میشوند. ریزش گلهای گردهافشانی نشده معمولاً ظرف مدت 3-4 هفته پس از مرحله تمام گل انجام میشود. دورترین فاصله مؤثر درخت نر و ماده پسته که در آن با وزش بادی با سرعت ملایم، حداقل یکدانه گرده زنده بر روی کلاله گل ماده یافت شود 20 متر است.
نسبت مناسب پایههای نر و ماده در یک باغ مهمترین عوامل مؤثر در گردهافشانی پسته است و رعایت نسبت یک درخت نر به ازای هر 8 درخت ماده میتواند گرده کافی و مورد نیاز را تأمین نموده و مشکل کمبود گرده را برطرف نماید.
کاشت یک ردیف درختان نر عمود بر مسیر باد غالب و در حاشیه باغ، گرده مناسب و فراوان تولید میکند. در مناطقی که کشت و کارهای وسیع پسته و نیز وزش مناسب باد هنگام گلدهی درختان وجود دارد نسبت درختان ماده به نر قابلافزایش بوده 20 تا 25 درخت ماده در مقابل یک درخت نر مناسب است.
در مناطقی که گرده کافی وجود ندارد میتوان گرده از افشانی مصنوعی استفاده کرد.
گردهافشانی مصنوعی درختان پسته
گردهافشانی مصنوعی به کمک اتومایزر در پسته (به صورت مخلوط 2 درصد گرده با 98 درصد آرد گندم) باعث افزایش میزان میوه نشینی از 9 درصد به 14 درصد شده است.
برای تهیه گرده مقارن با باز شدن اولین گلهای انتهایی شاخه حاوی خوشههای مربوطه برداشت شده و در شرایط نسبتاً خشک و دمای اتاق (20 تا 25 درجه سانتی گراد) روی کاغذ تمیزی قرار داده میشود.
24 ساعت بعد خوشهها را تکان داده یا میکوبند و مجموعه را برای خالصتر کردن گرده استحصالی از یک الک ریز میگردانند.
قوه نامیه گرده پسته در دمای اتاق ظرف 3 الی 4 روز به صفر میرسد؛ بنابراین نگهداری آن در دمای پایین ضروری است. ضمناً میتوان شاخههای حاوی گلهای نر را که در حال باز شدن گل هستند را در ظرفی از آب گذاشت و در بین شاخههای درختان ماده قرار داده نا با باز شدن تدریجی گلهای نر، گردهافشانی گلهای ماده انجام شود.
گردهافشانی الکترواستاتیکی درختان پسته
مدتها قبل کشف شده که گیاهان و حشرات گردهافشان دارای بار الکتریکی سطحی بوده و با میدان الکتریکی احاطهشدهاند.
این میدانها نزدیک نقاط تیز و لبهها متل بساک و کلاله گلها شدیدتر است. مکانیزمی برای گردهافشانی مبتنی برافزایش نیروهای الکترواستاتیکی در گرده معروف شده است.
در این روش گردهها پیش از پاشیدن، توسط دستگاه ویژهای که بر روی ذره پاش نصبشده است، در یک میدان یونی از نظر الکتریکی باردار میشوند.
اکنون این روش در ایالاتمتحده برای گردهافشانی پسته به کار میرود. لزوم استفاده از ماشین ذره پاش به همراه تجهیزات ویژهای برای بارداری کردن گردهها و افزایش هزینه عملیات داشت باغ پسته بایستی مدنظر قرار گیرد