نحوه صحیح نمونه برداری (آب، خاک و برگ) در باغات پسته

باتوجه به چند ساله بودن درخت پسته و استقرار چند ده ساله آن در زمین و بکارگیری روش های سنتی و در بعضی موارد تقلید در امر کودهی و سایر عملیات، باعث شده که حاصلخیزی این زمین ها رو به کاهش بگذارد در این مقاله از کرمون شاپ سعی شده نحوه صحیح نمونه گیری از خاک و برگ و آب را بیان کنیم که امیدواریم کمکی هر چند ناچیز به شما عریزان کشاورز کرده باشیم.
مهمترین گام در حاصلخیزی خاک و ارائه توصیه کودی (نمونه برداری از خاک باغات پسته) است. بنابراین‌ نمونه برداری از مهم ترین و اصلی ترین مباحث آزمون خاک می با‌شد.

روش صحیح نمونه برداری خاک از باغات پسته

1- مراحل نمونه برداری

1- انتخاب زمین به قطعات یکنواخت و اطمینان از آغشته نبودن به کودهای حیوانی و شیمیایی و یا مصالح ساختمانی

2- انجام نمونه برداری به صورت زیگزاگی در بین ردیف درختان

3- وزن تقریبی حداقل 1 گیلوگرم هر نمونه برای ارسال به آزمایشگاه

4- عمق نمونه برداری خاک تا 120 سانتی متر از سطح زمین و به صورت لایه های 30 یا 40 سانتی متری

5- تهیه نمونه ها آزمایشگاهی خاک به صورت مرکب (مخلوط کردن عمق های مشابه مثلا 40 -30 با یکدیگر)

2- تعداد نقاط نمونه برداری

حداقل 5 نقطه برای هر 10 هکتار باغ در شرایط خاکی یکنواخت

 3- تعداد نمونه خاک برای تجزیه آزمایشگاهی

حداقل یک نمونه مرکب برای هر 10 هکتار باغ در شرایط خاکی یکنواخت

4- زمان نمونه برداری

بعد از برداشت محصول زمانی که هنوز هیچ گونه آب اضافی برای آبشویی و یا بارندگی در باغ وارد نشده است.

5- وسایل نمونه برداری

1- مته نمونه برداری(اوگر) به قطر 5 تا 7.5 سانتی متر

2- بیلچه برای آماده سازی محل نمونه برداری خاک

3- ظرف نمونه برداری (پاکت یا کیسه نایلونی) کاملا تمیز

4- ماژیک روغنی، خودکار و کاغذ یادداشت برای ثبت مشخصات نمونه ها

6- محل نمونه برداری

انتهای قسمت سایه انداز در فاصله 1.5 تا 3 متری کنار ردیف درختان

7- تکرار نمونه برداری

نمونه برداری خاک از باغ های پسته معمولا هر 2 سال یکبار برای ارزیابی وضعیت شوری، اصلاحی و تغذیه بایستی انجام شود.

♦ نحوه تهیه نمونه خاک

قبل از تهیه نمونه خاک، اختلافات موجود در مزرعه نظیر شیب، رنگ خاک، تیپ خاک، تپه ماهور و عوارض و آب زیرزمینی را بایستی در نظر داشته و در هر یک از این نقاط نمونه جداگانه ای تهیه نمود.

چنانچه اراضی مورد نظر تماماً یکنواخت و با یک مدیریت اداره شده باشد برای هر دو هکتار یک نمونه بایستی تهیه نمود.
روی این اصل بطور تصادفی بصورت زیگزاگ ( یا شکل N ) در مزرعه حرکت نموده 8-6 نقطه از زمین را توسط مته و یا بیل به عمق 25-0 نمونه برداشته و با هم مخلوط و یک نمونه مرکب تهیه و باندازه یک تا دو کیلوگرم آنرا جدا نموده.

نمونه را در کیسه پلاستکی میریزیم و سپس به آزمایشگاه ارسال میداریم.

اگرخواستیم با بیل نمونه برداری کنیم بدواً زمین را به عمق 25 سانتیمتر بشکل v درآورده سپس از سمت صاف آن به ضخامت 3-2 سانتیمتر و به عمق 25 سانتیمتر نمونه، برمیداریم.

این عمل در 8-6 نقطه تکرار خواهد شد و از مخلوط کردن آنها یک نمونه مرکب باندازه یک تا دو کیلوگرم برمیداریم.

اگر منظور نمونه برداری در باغات مرکبات باشد، بایستی نمونه برداری حدود 8 نقطه را بطور تصادفی در باغ انتخاب نمود و در محل آبچکان درختان، چاله ای به عمق 60 سانتیمتر بشکل V تعبیه و از یک سمت به قطر 3-2 سانتیمتر به عمق 30-0 و 60-30 جداگانه نمونه خاک تهیه و در ظروف جداگانه آنها را خوب مخلوط و یک نمونه مرکب به وزن 2-1 کیلوگرم از خاک روئی به عمق 30- 0 و میزان 2-1 کیلوگرم از عمق 60-30 سانتیمتر تهیه و به آزمایشگاه ارسال نمود.

آگاهی ازمیزان درصد مطلوب تعدادی از فاکتورهای خاک پس از انجام آزمون خاک

میزان درصد مطلوب فاکتورهای زیر حدودی است. زیرا برای کشت های مختلف ممکن هست میزان بهینه عناصر غذایی متفاوت باشد. بنابراین بهتراست با کارشناس متخصص برای اگاهی از میزان درصد مطلوب فاکتورها پس از انجام ازمون خاک، برای محصول موردنظر مشورت نمایید.

فاکتورهای زیر به ترتیب از راست به چپ میباشد

نام فاکتورها مقدار مطلوب واحد اندازه‌گیری

نیتروژن (N) 0.2 تا 0.3 درصد

فسفر ( P ) mg/kg 15

پتاسیم (K) 300 تا 500 mg/kg

آهن (Fe) 10 تا 12 mg/kg

روی (Zn) 1/2 تا 2/5 mg/kg

مس (Cu) 1 تا 2 mg/kg

منگنز (Mn) 8 تا 10 mg/kg

بور (B) mg/kg 2

هدایت الکتریکی (EC) کمتر از 2 ds/m ( دسی زیمنس بر متر )

اسیدیته (pH) 6.5 تا 7

کربن آلی (OC) 3 درصد

میزان آهک (TNV) 10 درصد

بافت خاک لومی شنی ( سبک )

شوری کم ( 2 تا 3) دسی‌زیمنس بر متر

شوری متوسط ( 3 تا 5 )دسی‌زیمنس بر متر

شوری زیاد ( 5 تا 8) دسی‌زیمنس بر متر

شوری خیلی زیاد ( 8 )دسی‌زیمنس بر متر به بالا

اهداف نمونه برداری خاک

1- تعیین میزان عناصر غذایی در خاک(کمبودها و مسمومیت ها)

2- بررسی وضعیت فیزیکی خاک( ساختمان، بافت، استحکام، تخلخل، نفوذپذیری، زهکشی)

3- بررسی خصوصیات مورفولوژیکی خاک (لایه های مختلف خاک، عمق ضخامت لایه ها، میزان گچ و آهک، وجود لایه های غیر قابل نفوذ)

4- تعیین شوری و pHخاک

5- تعیین روش آبیاری

6- تعیین نیاز کودی و زمان تغذیه گیاه

7- تعیین برنامه مدیریتی مناسب جهت دسترسی به مصرف اقتصادی کودهای شیمیایی و آلی و ارتقاع سطح کیفی و کمی محصول

♦ نحوه نمونه برداری از برگ

در این اواخر آنالیز برگ و سایر اندامهای گیاه عمومیت یافته و با استفاده از نتایج آن توصیه های حاصلخیزی توسط متخصصین ارائه میگردد. فقط باید توجه داشت برای استفاده بهتر از نتایج برگ در توصیه کودی لازم است خاک همان مزرعه نیز حداقل یکبار تجزیه و تحلیل گردد. نکته 70 روز پس از ریزش گل بهترین موقع گرفتن نمونه برای آزمایش برگ هست.

در تهیه نمونه برگ

نوع گیاه و واریته آن، سن درخت و شاخه ای که نمونه از آن گرفته میشود ( با میوه بوده و یا بدون میوه ) سلامت درخت و غیره را بایستی دقت نمود که وسط و شاخه هائیکه آفتاب خور هستند تهیه میگردند.
نمونه را در داخل کیسه های پلاستیک که دارای سوراخ هستند میریزیم و فوراً به آزمایشگاه انتقال میدهیم.

♦ نحوه انجام آزمون آب

نمونه‌ها به صورت بطری یک لیتری انجام میشود. برای نمونه برداری باید منبع نمونه برداری فعال باشد، بنابراین چاه نباید خاموش باشد و یا اینکه باید یک ساعت پس از روشن کردن و خروج آب نمونه برداری را انجام داد.

ظرف نمونه برداری، می‌توان از ظروف پلاستیکی آب معدنی تمیز استفاده کرد.

جهت دقت در نمونه برداری چند بار ظرف را با همان آب مورد آزمایش شسته و سپس پر می‌کنید.

درب ظرف را بسته و هرچه سریعتر به آزمایشگاه تحویل دهید.

جهت افزایش دقت بهتراست، ظرف را پر آب کرده و فضای خالی باقی نگذاریم.