هرس درختان پسته موضوع مقاله مورد بحث از سایت کرمون شاپ می باشد که امیدواریم کمکی هرچند ناچیز به کشاورزان عزیز کرده باشیم. به کلیه عملیاتی که باعث قطع کامل و یا جزئی شاخه، ریشه، پوست، برگ، گل یا میوه میشود، هرس میگویند.
هدف از انجام هرس تحت تأثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه میباشد. هرس یکی از عملیات باغبانی است که همراه با سایر عملیات داشت از قبیل آبیاری، کوددهی و تغذیه، کنترل آفات و بیماریها پسته، تولید میوه بهتر و بیشتر را تأمین و تضمین مینماید.
فواید هرس درختان پسته
هرس درختان پسته بارور دارای مزایای فراوانی است که مهمترین آنها عبارتاند از
1- حذف شاخههای خشک، مزاحم، آفتزده، مریض و شکسته جهت حفظ و تأمین سلامتی گیاه
2- ایجاد شرایط مناسب جهت ورود نور و هوا به درون تاج درخت و خلوت کردن قسمتهای متراکم در مرکز درخت جهت تولید محصول بیشتر و مرغوب جهت تولید محصول بیشتر و مرغوبتر
3- ایجاد تعادل مناسب بین قسمت های هوایی و زمینی(ریشه) گیاه
4- جوان کردن درختان مسن از طریق حذف شاخههای پیر و مسن و وادار کردن درخت به تولید شاخههای جدید
5- تنظیم گلدهی و ایجاد تعادل بین رشد رویشی و میزان تولید محصول
6- محدود کردن رشد و کوتاه کردن ارتفاع درخت جهت تسهیل عملیات سمپاشی، برداشت و …
هدف از انجام هرس درختان بارور پسته
1- تولید و حفظ شاخههای میوه دهنده
2- کمک به رشد گیاهی و تولید میوه
با توجه به مشکل عمده فیزیولوژی درختان پسته (سال آوری پسته و غالبیت انتهایی) انجام هرس بار دهی سالانه در شرایط محیطی مناسب الزامی است.
اصول موفقیت هرس درختان بارور پسته بر اساس شناخت کامل از چگونگی رشد رویشی و شناخت دقیق کیفیت و عادت باردهی درختان استوار است.
روشهای هرس درختان بارور پسته
1- هرس سر برداری
سر برداری عبارت است از قطع قسمتی از سر یا انتهای فوقانی بازو، شاخه و سر شاخههای درخت که در این حالت شاخه یا سر شاخه و بازو از محل بریدگی تحریک میشود و رشد جوانههای جانبی زیر محل برش را تشدید مینماید.
در این روش هدف اصلی جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد جوانه انتهایی و تقویت رشد جوانههای جانبی است.
سر برداری شاخه باعث افزایش شاخههای جانبی، افزایش سطح میوه دهی و کاهش ارتفاع درخت شده که همه بر روی تشکیل جوانه گل تأثیر مثبت دارند.
این عملیات بایستی در فصل خواب و بر حسب نوع رقم و شرایط آب و خاک با شدتهای متفاوتی انجام گیرد.
سر برداری شاخههای پر رشد (مخصوصاً درختان جوان) در زمستان قبل از سال کم بار جهت کنترل غالبیت انتهایی توصیه میشود.
کاربرد این نوع هرس عمدتاً در درختان جوان و در مناطقی است که درختان دارای رشد رویشی زیاد هستند.
اولین هرس شدید سر شاخهها باعث تولید شاخه با جوانههای رویشی و هرسهای بعدی روی همین شاخهها باعث رویش شاخههای جانبی میوه دهنده در سال بعد و در نتیجه سبب بار دهی کامل آنها در سال سوم میشوند.
2- هرس تنک شاخه – بیخ برکردن
این روش عبارت است از بیخ برکردن شاخه از انتهای تحتانی.
این روش اولاً برای تسهیل نفوذ نور خورشید و جلوگیری از ایجاد سایه در درخت، تسریع در رشد شاخههای مثمره مرکزی و تولید میوه انجام میشود.
ثانیاً برای محدود کردن رشد عرضی درخت در بین ردیفها جهت تسهیل تردد وسایل و ادوات کشاورزی، انجام میگیرد.
این روش هرس تأثیر زیادی در تقویت و تحریک رشد رویشی جانبی مثل هرس سر برداری ندارد.
معمولاً به منظور کاهش سال آوری، تعداد شاخههای میوه دهنده پسته را قبل از سال پربار به حدود نصف تا دو سوم کاهش می هند.
این عملیات باعث تقویت شاخهها و جوانهها و خوشههای گل باقیمانده و نیز باعث رسیدن آب و مواد غذایی بیشتر به جوانههای گل در حال تشکیل (جلوگیری از ریزش جوانه گل)، جهت تولید محصول سال آینده (سال کم بار) شده و نهایتاً بر روی تولید محصول یکنواخت (کاهش سال آوری) و افزایش تولید محصول اثر مثبت دارد.
زمان انجام هرس درختان پسته
این عملیات بایستی در فصل خواب زمستانه انجام گیرد.
از بین بردن پا جوشها که دارای رشد عمودی هستند و نیز تنه جوشهای شاخههای اسکلتی که بر روی نفوذ نور اثر منفی دارند، الزامی است.
این شاخهها مصرفکننده قوی آب و مواد غذایی هستند که با سایر اندامها رقابت مینمایند.
سبزینه بیشتر و پر کردن قسمت خالی تاج مدنظر باشد، بایستی زاویه انشعاب قائم آنها کاهش و به سمت شاخه افقی تا نیمه افقی هدایت شوند تا از رشد رویشی طولانی جلوگیری و زمینه تشکیل جوانه گل بر روی آنها فراهم گردد.
جهت محدود نگهداشتن اندازه درخت، انجام هرس سر برداری و تنک شاخه به صورت سالیانه الزامی است.
فصل هرس درختان پسته
عملیات هرس بایستی زمانی انجام گیرد که گیاه بتواند زخم حاصله را تحمل کرده و کمتر صدمه ببیند. از نظر زمانی، هرس درختان در دو فصل زمستان و تابستان انجام میشود.
هرس زمستانه (سیاه)
این نوع هرس زمانی انجام میشود که برگها خزان کرده و یا شروع به ریزش میکنند.
این عملیات میتواند تا قبل از تورم جوانهها و شکوفا شدن جوانههای گل و رویشی انجام شود.
در صورتی که شرایط محیطی اجازه دهد، عملیات هرس میتواند در تمام طول مدت پاییز و زمستان انجام شود. درخت پسته را همانند سایر درختان میوه سرد سیری همهساله در زمستان هنگام خواب گیاه هرس مینمایند.
هرس زمستانه باعث ضعف کمتر، تقویت بیشتر جوانههای گل باقیمانده، تقویت گیاه و ازدیاد شاخ و برگ میشود.
هرس شدید زمستانه باعث تأخیر بار دهی گیاه شده و در صورت وجود سرمای شدید در منطقه، بایستی هرس را پس از رفع سرما انجام داد.
هرس تابستانه (سبز)
هرس کامل و مناسبی است که در تنظیم میوه دهی مؤثر بوده و درواقع مکمل هرس زمستانه است.
هرس پا جوش و تنه جوشها نوعی هرس تابستانه بوده که انجام آن الزامی است.
هرس تابستانه غالباً در مورد درختان جوان پسته قبل از بار دهی انجام میشود و در درختان بالغ صرفاً جهت حذف پا جوش و شاخههای بیمار، معیوب و مانع که در مسیر رفتوآمد باغ هستند؛ انجام میگیرد.
در مورد هر دو نوع هرس باید به این دو نکته توجه نمود که اصولاً هرس در هر زمان انجام شود، باعث تأخیر در باروری نهالهای جوان و کم شدن محصول درختان بارور میشود.
بنابراین، باد در تمام انواع هرس جانب تعادل رعایت گردد و قطع اندامهای گیاه تنها به مقدار لازم و درنهایت احتیاط انجام شود.
هرس فرم درختان پسته
منظور از هرس فرم، تربیت و شکل دهی درختان جوان پسته در دوره نونهالی می باشد، به نحوی که عملیات زراعی و برداشت محصول را تسهیل نماید.
درختان پسته دارای رشد قطری کمی می باشند، در نتیجه شاخه ها به آسانی در برابر بادهای ضعیف و طوفانی خم می شوند.
هم چنین برحسب پایه درختان پسته، اصولا دارای رشد کم تا متوسط هستند و معمولا 7-5 سال طول می کشد تا هرس فرم مناسب ایجاد و تکمیل گردد.
درختان پسته در کالیفرنیا به روش جامی باز تربیت می شوند و در سالهای اولیه شاخه های درونی تاج برداشته می شوند.
دلایل انجام هرس فرم درختان پسته
با توجه صرف هزینه و نیروی کارگر و گذراندن زمان برای ایجاد هرس فرم ، توجیهات ذیل در این خصوص قابل تامل می باشد.
1-افزایش میزان رشد شاخه های انتخاب شده با توجه به کند رشد بودن درختان پسته، یک شاخه هرس شده نسبت به شاخه های هرس نشده سریعتر رشد خواهد کرد اما مجموع رشد فصلی کمتر می باشد.
2- سربرداری در هرس فرم باعث ایجاد اسکلت قوی درخت شده که نگهداری محصول سنگین درخت را ممکن می سازد.
3- انجام هرس فرم جهت استقرار و ایجاد شکل مناسب برای سهولت برداشت محصول و عملیات داشت لازم می باشد.
4- هم چنین سربرداری شاخه در زمان هرس فرم شاخه زایی مطلوب و مورد نیاز برای توسعه یک درخت متوازن همراه با تاج میوه دهنده متراکم را تحریک می کند. شاخه زایی مناسب ورود یکنواخت نور خورشید را که برای تولید حداکثر محصول در فضای اختصاصی یافته هر درخت موثر است، را امکان پذیر می نماید.
هرس فرم جامی مرکز باز
1- اولین هرس فرم در فصل خواب
اولین هرس زمستانه شامل حذف پاجوش پایه هایی است که پیوند شان گرفته و حذف شاخه های بدون رشد روی درختان غیر پیوندی نیز انجام می شود. برای تقویت اسکلت اولیه در حال توسعه، شاخه های حاصل از رشد پیوندک از ارتفاع 90 تا 100 سانتی متری سربرداری می شوند.
سربرداری در فصل خواب باعث تقویت بیشتر شاخه های جانبی پسته می شود. هرگونه پاجوش و تنه جوش در بالا و پایین پیوندک نیز حذف می شوند.
اگر رشد پیوندک کم باشد، بایستی درخت پیوندی از بالای پیوندک و از ارتفاع 10 تا 7.5 سانتی متری سربرداری شود تا میزان رشد آنها افزایش یابد.
در اوایل فصل بهار که قابلیت انعطاف شاخه ها بیشتر است، پیوندک ها به قیم بسته می شوند.
درختان غیر پیوندی اگر رشدشان کم باشد به میزان یک سوم تا یک دوم رشد شاخه سربرداری می شوند. اگر رشد نهال پسته حدود 20- 15 سانتی متر باشد، اینگونه نهال ها بایستی جایگزین گردند.
2- دومین فصل رشد
سربرداری فصل خواب باعث تحریک شاخه های جانبی نزدیک محل هرس می شود که اینها اسکلت اولیه درخت را تشکیل می دهند.
این شاخه ها دارای رشد زیادی هستند و بایستی در فاصله اردیبهشت تا تیر ماه به شکل جام تربیت شوند و عدم توجه به آنها باعث رشد مستقیم می گردد. علیرغم غالبیت انتهایی شدید درختان پسته، در درختان جوان این پدیده خیلی قوی نیست. از شاخه های جانبی ایجاد شده 4-3 شاخه که پراکندگی خوبی دارند به عنوان اسکلت انتخاب و بقیه حذف می شوند.
3- هرس دومین فصل خواب
شاخه های اسکلتی انتخاب شده در ابتدای فصل از ارتفاع 25 -35 سانتی متری سربرداری شده و برای تشکیل شکل جامی باز بسته می شوند.
4- سومین، چهارمین و پنجمین فصل رشد
عملیات هرس فرم در طول سال سوم مشابه سال قبل می باشد. شاخه های ثانویه موجود روی درختان در زمستان، شاخه های ثانویه را بوجود می آورند. شاخه های پر رشد برای رشد مستقیم و ادامه استقرار اسکلت جامی سربرداری می شوند. از این زمان هدف افزایش مجموع اندازه تاج و قطر شاخه ها می باشد.
5- هرس سومین، چهارمین و پنجمین فصل خواب
هرس درختان که دارای شاخه های ثالثیه می باشند، خیلی شبیه به درختان است که دارای شاخه های ثانویه می باشند. روی هر شاخه ثانویه 3-2 شاخه ثالثیه با توجه به موقعیت و قدرت رشدشان انتخاب می شوند و از ارتفاع حداکثر 60 سانتی متری سربرداری می شوند.
هنوز بستن بعضی از شاخه ها به منظور نگهداری شکل مناسب و مطلوب درخت مورد نیاز است. شاخه های خیلی بلند از نیمه بریده می شوند. حذف شاخه های کوچک در مرکز درختان متراکم انجام می شود. شاخه های انتخابی قبلی چنانچه دارای موقعیت نامناسب هستند، می توانند توسط شاخه های با موقعیت مناسب تر جایگزین شوند.
روشهای انجام هرس درختان پسته
هرس درختان پسته در دنیا به دو روش دستی و ماشینی (مکانیکی) انجام میشود.
هرس دستی
در این روش، هرس درختان پسته به وسیله دست با استفاده از وسایل هرس و نیروی کارگر انجام میشود.
لازم است نیروی کارگری مورد استفاده برای انجام هرس، دورههای آموزشی کوتاه مدت هرس درختان پسته را به صورت علمی و عملی طی کرده و شناخت کاملی از اصول کلی رشد و نحوه بار دهی درختان پسته فراگرفته باشند.
از مزایای این روش اینکه قدرت انتخاب شاخه و تفکیک شاخههای بارده و غیر بارده توسط کارگر وجود دارد.
علیرغم مزیتهای ذکرشده، هرس دستی روشی زمانبر، کند و گرانقیمت است و عملاً در سطوح وسیع مقرون به صرفه نیست و امکان عدم اتمام هرس در فصل مناسب نیز وجود دارد.
لازم به یادآوری است به دلیل سیستم کاشت و طراحی باغات موجود پسته کشور، متأسفانه تنها روش عملی و کاربردی برای اغلب باغات پسته ایران، روش هرس دستی میباشد.
مهمترین ادوات مورد استفاده جهت هرس دستی درختان شامل انواع اره و قیچیهای باغبانی است.
هرس ماشینی (مکانیکی)
در این روش، عملیات هرس باردهی با استفاده از ادوات مخصوص برای هرس سر برداری (سرزنی) و تنک شاخه استفاده میشود.
کاربرد ماشینآلات مخصوص سرزنی در درختان میوه پسته کاربرد بیشتری دارد و عمدتاً در درختان و شرایطی مورد استفاده قرار میگیرند که رشد رویشی بیش از حد درختان که رشد رویشی بیش از حد درختان وجود دارد.
از مزایای این روش هرس این است که سریعتر و ارزانتر انجام میشود.
از معایب آن روش این است که انجام هرس و قطع شاخهها غیرارادی است.
چنانچه هرس شدید باشد به دلیل قطع شاخههای مثمر و مفید، باعث ایجاد خسارت و کاهش محصول و درآمد میگردند ولی به دلیل بالا بودن سرعت کار، جهت سر برداری و احیاء باغات پیر مناسب است.
ماشینآلات مهم مورد استفاده در هرس مکانیکی شامل دستگاه پنوماتیک (بادی) هرس مخصوص تنک شاخه، دستگاه مخصوص سرزنی درختان و دستگاه مخصوص پرچین کردن (بغل زنی) یکطرفه یا دوطرفه درختان است.
مسلماً کاربرد این ادوات به دلیل اندازه بزرگ در شرایطی امکانپذیر هست که درختان دارای فاصله ردیف و درخت منظم بوده و امکان تردد این وسایل در بین ردیف یا درختان مقدور باشد.
به دلیل فواصل متراکم درختان و نیز عدم انجام هرس فرم دهی مناسب در اغلب باغات پسته کشور، برنامهریزی جهت استفاده از این ادوات مقدور نیست مگر در باغات جدیدالاحداث که بر اساس اندازه ادوات موجود و موردنیاز طراحی و احداث میگردند.
نکاتی مورد توجه در هرس بار دهی
در هرس شاخه برای اخذ فرم و شکل مطلوب و جلوگیری از رشد بیرویه و عقب افتادن باروری و کم شدن محصول سال بعد، رعایت نکات زیر ضروری است.
1- حداکثر نور، حرارت خورشید و هوا به درون تاج نهال پسته برسد.
2- زاویه بین شاخه باردهنده و شاخه اصلی نهال پسته که حامل شاخه بار دهنده می باشند باید بین 60 تا 80 درجه باشد تا در اثر وزن زیاد محصول شاخه بار دهنده از شاخه اصلی جدا نشود.
3- فاصله اولیه شاخه اصلی روی تنه نهال پسته تا روی سطح زمین باید در حدود 100 تا 120 سانتیمتر باشد.
4- در موقع حذف کامل یک شاخه، صرفنظر از قطر آن، باید دقت شود که برشی که برای هرس زدن میشود در پایینترین قسمت شاخه و به موازات تنه اصلی ایجاد شود، بطوریکه قسمتی از شاخه بریدهشده بر روی تنه یا شاخه اصلی باقی نماند.
این امر باعث میگردد که سطح بریدهشده، سریعاً توسط بافت پوششی پینه التیام یابد و راه نفوذ عوامل بیماری و پوسیدگی مسدود گردد.
5- اگر شاخهای که قطع میشود مسن و دارای قطر بیشتر از پنج سانتیمتر باشد، باید سطح بریدهشده را با چسب باغبانی که دارای سم قارچ کش باشد پوشاند تا به درخت فرصت کافی برای التیام داده شود و در عین حال قسمتهای مرکزی سطح بریدهشده که قابلیت ترمیم ندارند، مصون بمانند.
6- اگر درختی چند سال هرس نشده و نیاز به هرس شدید داشته باشد، این کار باید در طی چند سال انجام شود و به تدریج درخت به شکل و اندازه دلخواه درآید.
7- در هنگام حذف کامل شاخهها، باید دقت داشت که هر چه زاویهای که شاخه با تنه و یا شاخه حامل خود میسازد به قائمه نزدیکتر باشد، این شاخه قویتر بوده، رشد بهتری خواهد نمود و چنین زاویهای در مقابل وزن میوه و فشارهای خارجی تحمل بیشتری خواهد داشت.
8- در انشعابات دوشاخهای، آنهایی که قطر یکی از شاخههایشان از دیگری کمتر است قویتر از آنهایی هستند که قطر آنها باهم مساوی است.
بنابراین باید کوشش کرد که انشعابات دوشاخهای که قطر انشعاب آنها یکسان نیست، نگه داشته شوند.
9- در هنگام سرزنی (سر برداری) معمولاً یک سوم تا نصف انتهای شاخههای طویل حذف میشود. وضعیت محل برش نسبت به اولین جوانه نزدیک به آن در نحوه رشد شاخه و شکل درخت بسیار مؤثر است.
10- در گیاهان باغبانی و به ویژه درختان میوه، برای تولید محصول زیاد و مرغوب باید نور با شدت کافی به تمام نقاط و به ویژه به قسمتهای درونی آن برسد. برای این منظور باید در هنگام هرس سعی شود با حذف شاخساره در حد لازم و متعادل باز نگه داشته شود.
در درختان پسته باید توجه به اینکه گردهافشانی از طریق باد انجام میگیرد و حرکت باد درون تاج بر روی میزان تشکیل میوه مؤثر است، هرس دارای اهمیت مضاعفی است.
11- بسیاری بیماریها و آفات پسته، در سطح یا درون شاخههای خشکیده، زمستان گذرانی میکنند، از این رو لازم است در تمام طول فصل سال و به ویژه در زمستان، تمام شاخههای شکسته و خشکیده بریده و سوزانیده شوند.
این عمل به خصوص در مبارزه با آفاتی مانند پروانه چوب خوار، سوسکهای شاخک بلند و بیماری سر خشکیدگی شاخه پسته (ناشی از قارچ پسیلومیسس) از اهمیت زیادی برخوردار است.
12- در برخی موارد هنگام قطع شاخههای کلفت و سنگین، پس از آنکه عمق برش به حدود نصف قطر شاخه رسید، در اثر وزن زیاد شاخه، بقیه شاخه میشکند و همراه خود قسمتی از پوست و چوب تنه را قطع و زخمی میکند.
برای جلوگیری از این امر که برای سلامتی گیاه مضر است، باید چنین شاخههایی را با سه برش قطع کرد.
شاخه هرس شده به دلیل آلودگی احتمالی به برخی آفات و بیماریها و نیز ایجاد اختلال در عملیات کود دهی، آبیاری و نیز تردد ماشینآلات کشاورزی، توصیه میشود بلافاصله جمعآوری و مورد استفاده قرار گیرند یا سوزانیده شوند.
30نکته مهم در مورد هرس درختان پسته
1-باغ را برای محصول هرس کنید نه رفت و آمد تراکتور.
2-بدترین فرم هرس بریدن شاخه های پایین و فرم هفت برای تاج درخت است.
3-چنانچه فاصله درختان روی ردیف کم است، ابتدا درختان ضعیف را حذف سپس هرس می کنیم.
4-هر چقدر زاویه شاخه با تنه اصلی بیشتر باشد محصول بیشتر است و همواره شاخه های پایینی درخت محصول بیشتری دارند.
5-هر چه شاخه ها پایین تر باشند دریافت آب و مواد غذایی بیشتر است.
6-از آنجایی که تغذیه درخت از طریق ریشه است در نتیجه شاخه های پایینی بیشتر مواد غذایی را دریافت می کنند.
در زمان هرس شاخه های وسطی بیشتر حذف شوند تا نور بیشتری به تاج بتابد.
8-داخل تاج درخت اگر دو شاخه با هم در تماس باشند باید شاخه کوچک تر حذف شود.
9-در هرس درختان پسته مسن شاخه هایی که بالای پیوند رشد می کنند را هرس نکنید، زیرا طی چند سال جایگزین شاخه های فعال شده و درخت را جوان می کند.
10-در درختان پیر و مشکل دار شاخه های جدید بالای پیوند کنار(نوک) به هیچ وجه قطع نشوند.
11- در زمان هرس شاخه ها باید از ته هرس شوند و باقیمانده نداشته باشند.
12-در رقم اکبری هر ساله باید تعدادی شاخه های کوچک بدون جوانه گل (ناخنک ها) قطع شوند.
13-در رقم فندقی و کله قوچی چنانچه در سال گذشته رشد شاخه ای بیش از 30الی 40 سانتی متر و ارتفاع آن بالاتر از شاخه است، باید سربرداری شود.
14- درختان که بر اثر شوری و کم آبی و پیر شدن زیاد شروع به خشک شدن سرشاخه ها کردند و درختان که تنه آنها به شدت سیاه شده اند باید هرس و جوان سازی شوند.
15- برای حذف شاخه های سیاه فقط بریدن قسمت خشک شده کافی نیست، بلکه باید تا محل شاخه جدید حذف شود.
16- اگر چه در تعدادی از شاخه های سیاه و خشک پسته قارچ یافت نشده است، اما عامل این مشکل مسمومیت سدیم و منیزیم و در مواردی کمبود ریز مغذی ها است.
17- اگر قصد پیوند دارید و درختان خیلی مشکل دارند امسال سربرداری کنید و سال بعد پیوند بزنید.
18- در درختان که تغییر پیوند داده می شوند به هیچ عنوان سال اول شاخه آبکش را قطع نکنید.
19- نیمه اسفند بهترین زمان سربرداری جهت پیوند می باشد که بستگی به سن درخت از ارتفاع مختلف باید سربرداری کنید.
20- برای سربرداری در درختان بزرگ جهت پیوند زنی باید ضمن حفظ یک شاخه ی آبکش درخت از ارتفاع 8. الی 10 سانتیمتری بریده شود.
21- آبیاری درختان تازه پیوند زده شده باید مرتب و هر 14 روز یکبار انجام گیرد
22- هرگز پیوندک را بر روی شاخه هایی که هنوز خشکبی و محکم نشده اند نزنید.
23- در هرس پسته تا زمانی که طول پیوندک ها به 100 سانتی متر نرسیده است شاخه های اضافه را حذف نکنید.
24- سعی کنید برای هر رقم درخت نر همان رقم را پیوند کنید و محل درختان نر را در زمان پیوند مشخص کنید.
25- درختان نر را طوری در باغ به صورت زیگزاگ قرار دهید که فاصله دو تا از آنها بیش از 40 الی 50 سانتی متر نباشد.
26- حداقل تا یک هفته بعد از پیوند آبیاری انجام ندهید.
27- برای درختانی که در سال جاری باید پیوند شوند کود ازته مصرف نکنید.
28- چنانچه در اسفند ماه موقف به سربرداری برای پیوند نشدید می توانید برای درختان جوان از پیوند بدنه ای استفاده کنید.
29- چنانچه قصد تغییر پیوند بر روی درختان بزرگ را دارید روی هر درخت حداقل 12 پیوند بزنید.
30- در هرس درختان پسته به هیچ وجه شاخه درختانی که در ابتدای فصل آثار شوری را نشان می دهند، قطع نکنید.