سوسک ریشه پسته (کاپنودیس)

سوسک ریشه پسته 

کاپنودیس با نام علمی capnodis cariosa hauseri
این حشره سوسکی نسبتا بزرگی است،کاپنودیس بالغ در دو تیپ مختلف از نظر اندازه در استان کرمان دیده شده است که هر دو متعلق به یک زیر گونه می باشند.
رنگ این حشره سیاه مات دارای لکه های سفید و پراکنده می باشد.
سر بطرف پایین خمیده است، روی بالپوش ده خط شیار غیر مشخص که نسبت به هم موازی هستند وجود دارد.
بدن لارو خیلی کشیده تسبیحی شکل و کم مو و تقریبا شبیه دسته هاون می باشد.
رنگ آن سفید مایل به زرد و لاروها در حداکثر رشد 110 تا 140 میلی متر طول پیدا می نمایند.
کاپنودیس یا سوسک ریشه پسته یکی از عوامل مهم خشک شدن و نابودی درختان پسته در مناطق پسته کاری می باشد.
خسارت توام این آفت همراه با بیماری گموز یا پوسیدگی طوقه در نواحی آلوده چشمگیر است.

در استان کرمان صدمه کاپنودیس در باغات پسته مناطق رفسنجان، سیرجان و همچنین جنگلهای بنه و بنه پیوند پسته در نواحی جبالبارز و مرغک دیده شده است.
بر اثر فعالیت لارو آفت درختان ابتدا دچار ضعف و نقصان محصول شده و بالاخره بواسطه شدت رنجوری خشک شده از بین می روند.
معمولا درختانی که از نظر اقدامات زراعی بخصوص آبیاری در مضیقه قرار بگیرند بیشتر در معرض حمله سوسک ریشه پسته واقع می شوند.

تغذیه لاروها تنها از قسمتهای چوبی طوقه و ریشه درختان دیده شده و تغذیه سوسکهای بالغ در شرایط طبیعی از برگ درختان پسته و اشجار سرو و کاج و در شرایط آزمایشگاهی و تحت کنترل علاوه بر موارد فوق از پوسته ساقه نهال کاج و همچنین برگ و قسمتهای سبز خشبی ساقه و نهال های پسته و نیز علفهای هرز مرغ و اویار سلام داخل گلدانهای محتوی نهالها دیده شده است.

مراحل لاروی آفت در تمام ماههای سال مشاهده گردیده، عمده فعالیت حشره بالغ در فصول بهار و تابستان می باشد و چنانچه در پاییز و زمستان به سوسکهای بالغ برخورد شود معمولا در پناهگاه های زمستانی مانند زیر پوستکها و قسمتهای چوبی پوسیده و یا در لابلای کلوخه ها به نحوی که از خارج دیده نشود بدون تحرک در حال استراحت مشاهده می شود.

جهت مبارزه شیمیایی با سوسک ریشه پسته در زمانهای مناسب در بهار یا پاییز استفاده از حشره کش اندوسولفان به نسبت 6 در هزار درون تشتک دور تنه درختان در بهار به میزان 87 و در بهار به میزان 55 در هزار در کنترل آفت موثر است.

خلاصه مقاله

سوسک ریشه در ایران تحت عنوان‌ “قرآن خون” و “حشره دعا خون” شناخته می شود.

سوسک طوقه و ریشه در بعضی باغات خصوصا باغاتی که دچار ضعف و کم آبی می باشند، مشاهده گردیده است.
تخم گذاری آنها معمولا در اطراف طوقه و در شکاف های پوست تنه درختان مسن و یا در شکاف خاک و به ندرت روی برگ ها و شاخه ها صورت می گیرد.

حشرات کامل کمی از برگ درختان میزبان تغذیه نموده و تغذیه لاروها از قسمت های چوبی طوقه و ریشه درختان پسته صورت می گیرد.
این آفت اصلی ترین دلیل خشک شدن درختان هسته دار از جمله آلو، هلو و شلیل محسوب می گردد و دارای یک نسل طی 2 تا 3 سال می‌باشد.

روش مبارزه با آفت سوسک ریشه

 جهت مبارزه شیمیایی در زمان مشاهده جمعیت زیاد حشرات کامل می توانید 10 لیتر از محلول 4 در هزار فنیتروتیون(سومیتیون) را در 10 سانتی متری اطراف طوقه ریخته و سپس 10 لیتر آب روی همان قسمت بریزید.

توجه: تغذیه اصولی و تقویت درختان توام با آبیاری مناسب و خارج ساختن به موقع لاروها از داخل کانال با مفتول سیمی باعث کاهش جمعیت آفت می گردد. در مبارزه شیمیایی به اصول مبارزه دقت نمایید.