شب پره خرنوب

آفت شب پره خرنوب 

با نام علمی Ectomyelois ceratoniae

میوه های گیاه خرنوب(carob)که در مناطق مدیترانه ای رویش دارد میزبان عمده این حشره هستند و به همین دلیل آن را شب پره خرنوب نامیده اند.

این حشره در خارج از کشور بعنوان آفت مهم خرنوب، گریپ فروت، پرتقال، بادام، آکاسیا، خرما، انجیر، انار، گردو،ازگیل ژاپنی، تمر هندی، بادام زمینی، زیتون و تعداد از میوه های سردسیر معرفی شده است.
در داخل کشور شب پره خرنوب یکی از مهمترین آفات انار است و بنام کرم گلوگاه انار شهرت دارد.

شکل شناسی شب پره خرنوب

عرض بدن شب پره با بال های باز در حشرات ماده 30 -19 میلی متر و در حشرات نر 22-15 میلی متر است.

سر و قفسه سینه آن خاکستری مایل به قهوه ای است. رنگ زمینه ی بال های جلو خاکستری و یک نوار زیگزااگ و دندانه دار به رنگ خاکستری روشن تا قهوه ای در حاشیه جلویی باند میانی بال وجود دارد و نوار موجدار دیگری نیز در قسمت عقبی باند میانی دیده می شود.

تخم حشره بیضی شکل به طول 0.75 میلی متر است. رنگ تخم در زمان تخم گذاری زرد کم رنگ است که تدریج نارنجی می شود.

طول بدن لارو این آفت 15 تا 21 میلی متر است و سر به رنگ قهوه ای و بدن کرم رنگ است. طول بدن شفیره 9 تا 11 میلی متر، به رنگ قهوه ای و از نوع پنهان است.

پسته یکی از میزبانهای شب پره خرنوب است و این حشره با تغذیه از مغز پسته به این محصول خسارت می زند.
حشرات کامل از اواخر تیر به سمت باغهای مهاجرت می کنند و با تخمگذاری در محل شکاف موجود روی دانه های پسته نارس(پسته های زود خندان) فعالیت خود را روی درخت پسته شروع می نمایند.

جمعیت حشره و میزان خسارت آن روی درخت در ماههای شهریور و مهر سیر صعودی دارد و در اوایل آبان به حداکثر می رسد.
این حشره زمستان را بصورت لاروهای سنین مختلف در دانه های پسته باقیمانده روی درخت یا زیر درختان می گذراند.

شب پره ها خرنوب اواخر فروردین پرواز می کنند و روی میوه گیاهان واسط مانند انار تخمگذاری می کنند.

لاروها شب پره خربوب از مغز پسته خشک نیز به خوبی تغذیه می کنند و قادرند در انبار نیز به محصول پسته خسارت بزنند.

لاروهای این حشره پس از بداشت محصول همراه با دانه های پسته وارد انبار می شوند.

در شرایط نگهداری پسته در رفسنجان، لاروها در طول پاییز و زمستان با تغذیه از مغز پسته فضولات خود را به خارج از دانه می ریزند و دانه های پسته اطراف محل تغذیه را با تارهای ابریشمی به هم متصل می کنند.

در شرایط کنونی با توجه به توسعه سیستم تک کشتی پسته و عدم وجود گیاهانی که میزبان واسط دارند گسترش این حشره در پسته کاریهای استان کرمان محدود است اما در پسته کاریهای که مجاور باغات انار باشند خسارت آن در باغ و متعاقبا در انبار دیده می شود.

میزان خسارت این شب پره خرنوب به پسته در محیط طبیعی باغ رابطه نزدیکی با روند ترکیدگی دانه های پسته از اواسط تابستان دارد.

وقتی تعداد دانه های ترکیده و شکاف دار در بین دانه های نارس زیاد باشد فعالیت حشره در باغ پسته زودتر شروع می شود و جمعیت آن سریعتر افزایش می یابد.

با پیدایش میوه های رسیده پسته، آفت به دانه های پسته رسیده حمله می کند میوه های پسته که دارای پوست رویی سالم باشند بطور وضوح کمتر مورد حمله آفت قرار می گیرند زیرا شب پره خرنوب عمدتا تخم های خود را در زیر شکافهای و ترکیدگی های پوست رویی و میانی پسته می گذارد.

در صورتی که دانه های پسته خندان باشند، حشره تخم خود را زیر پوست سخت یا روی مغز می گذارد.

بمنظور جلوگیری از گسترش آلودگی آفت در باغهای پسته توصیه می شود پسته کاران محصول خود را بلافاصله پس از رسیدن میوه برداشت کنند.

در این شرایط پوسته رویی میوه پسته سالم و پوشش مناسبی برای جلوگیری از آلودگی به آفت می باشد اما با گذشت زمان پوسته های نرم میوه پسته ترکیده و شکاف دار می شوند و راه نفوذ آلودگی ها را باز می نمایند.

بمنظور جلوگیری از فعالیت این حشره در انبارها، پیشنهاد می گردد باغداران انبارهای خود را به نحوی طراحی نمایند که رطوبت و حرارت آن تحت کنترل باشد، در شرایطی که رطوبت نسبی کمتر از 25 درصد و حرارت محیط انبار کمتر از 15 درجه سانتیگراد قرار گیرد و در انبار روشنایی وجود نداشته باشد. قدرت نشو و نما و تولید مثل این شب پره سلب می گردد.