آفت سرخرطومی در پسته

آفت سرخرطومی

 آفت سرخرطومی بعد از آفت پسیل پسته و آفت سرشاخه خوار پسته در رتبه سوم آفات پسته قرار دارد. در این مقاله از کرمون شاپ سعی دارید به این آفت بپردازد. آفت اولین بار دهه 40 شمسی توسط دکتر دواچی در مناطق پسته کاری ایران شناسایی و به عنوان یکی از آفات های پسته به ثبت رسید.

جمعیت و خسارت این آفت در سال ها قبل زیاد چشم گیر نبود، اما در سالهای اخیر با رشد جمعیت و همچنین خسارت های وارده مورد توجه قرار گرفته است.

به نظر می رسد که با سم پاشی های سال های اخیر و از بین بردن دشمنان طبیعی این آفت، جمعیت این آفت سال به سال رو به افزایش است.

این آفت در گروه آفات درجه سوم پسته قرار دارد که در سطح مناطق پسته کاری کشور مشاهده شده است.

حشره کامل این آفت قدرت تغذیه بالایی دارد و به جوانه های رویشی و زایشی خسارتهای فراوان می رساند.

از آنجایی که جلوی سر این حشره خرطومی شکل است، آن را سرخرطومی می نامند.

کشاورزان گاها این حشره را به نام گاو خدا می شناسند.

این حشره جزء سخت بال پوشان می باشد. حشره کامل، سوسک قهوه ای مایل به خاکستری رنگ به طول 7 تا 5.5 میلی متر و عرض 3 تا 2 میلی متر است.

ظهور این حشره معمولا همزمان با باز شدن جوانه های گل و تقریبا مصادف با دهه اول فروردین است.

این حشره از جوانه های گل و برگ تغذیه می کند و هر حشره ماده بطور متوسط روزانه حدود 14 عدد تخم می گذارد.

تخم های این حشره به رنگ سفید غیر شفاف و کشیده به صورت دسته های 10 تا 2 تایی کنار هم چیده شده هستند.

تخم ها بیضی شکل و کشیده  این حشره به 0.8 میلی متر می رسد.

فقط دو هفته زمان لازم است که تا حشره از تخم خارج شود.

لاروها سفید رنگ و بدون پا، پس از خروج از تخم به داخل خاک نفوذ می کنند.

زیست شناسی سرخرطومی

این حشره به اندازه های مختلف بر روی درخت پسته دیده می شود و طول عمر این حشره نسبتا زیاد است. لاروها این حشره از مواد آلی پوسیده شده مانند بقایای علف هرز، برگ های درختان تغذیه می کنند.

این حشره در اواخر فروردین در زیر جوانه های باز شده تخم گذاری می کند.

لاروها پس از خروج از تخم، درون خاک افتاده و در محل های پوشیده از مواد آلی و در زیر درختان زندگی می کند.

آفت سرخرطومی پسته در طول سال فقط یک نسل دارد و زمستان را به صورت حشره کامل در خاک و در پناهگاه های زمستانه می گذراند.
به نظر می رسد که به تغذیه دسته جمعی علاقه بیشتری دارد و در یک سرشاخه چند حشره کامل تغذیه می کنند.

خسارت آفت سرخرطومی در پسته

حشره کامل بیشترین خسارت را به بار می آورد به طوری که از اوایل فروردین بر روی درخت مستقر می شود و از جوانه های رویشی و زایشی تغذیه می کند.

در هنگام تبدیل شدن گل به میوه هم از لبه های برگ تغذیه می کند.

قدرت پرواز این حشره بسیار کم است و در ارقام زودرس مثل رقم کله قوچی خسارت بیشتری به بار می آورند.

این حشره تا زمانی که جوانه ها باز نشده اند از جوانه ها باز نشده تغذیه می کنند و با باز شدن خوشه ها و افزایش تحمل درختان خسارت کمتری به بار می آورند، ولی در این زمان آفت خسارت خود را زده و مبارزه دیر شده است.

مبارزه و کنترل آفت

به نظر می رسد که شخم زدن موثرترین راه برای مبارزه با این حشره است. شخم زدن پای درختان تا کنار تنه درختان به طور معنا داری از جمعیت آنها خواهد می کاهد.

لازم به ذکر است که با توجه به پرواز و قدرت جابه جایی این حشره، باید شخم زدن در سطح وسیع انجام شود.

یکی دیگر از راه های مبارزه استفاده از سموم شیمیایی است، برای مبارزه شیمیایی ابتدا باید از جمعیت بالای آفت اطمینان حاصل کرد.

برای این منظور باید 100 شاخه به طور تصادفی بررسی شود و در صورتی که 25 تا 30 عدد از شاخه ها آلوده به این آفت بودند بایستی مبارزه شیمیایی انجام شود.

بهترین زمان مبارزه با این آفت از تورم جوانه تا قبل از باز شدن جوانه ها است و باید سرشاخه ها هدف اصلی سم پاشی قرار گیرند.
سم دیاینون به نسبت 1.5 لیتر در هزار و در صورت که 1 تا الی 2 لیتر روغن به همراه سم استفاده شود به دوام سم افزوده می شود.

آفت سرخرطومی در دیگر گیاهان همچون یونجه و خرما حضوری فعال تر دارد.

سرخرطومه در یونجه

این آفت در یونجه و مناطق یونجه کاری جزء آفت های درجه یک محسوب می شود به طوری که می تواند محصول چین اول را از بین ببرد.

این حشره در مرحله لاروی و حشره کامل از برگ و ساقه های یونجه تغذیه می کند ولی عمده خسارت در مرحله لاروی می باشد.

بهترین راه مبارزه جلو انداختن چین اول یونجه که باعث کاهش تعداد زیاد لارو هایی که هنوز کامل نشده اند.
مبارزه شیمایی برای این محصول در اوائل بهار زمانی که بوته ها نورسته فقط 10 سانتیمتر طول دارند و استفاده از اکامت (اتریمفوس) امولسیون 50 درصد به میزان یک لیتر در هکتار توصیه شده است.

سرخرطومی در خرما

در محصول خرما هم جزء مهمترین آفات نخل های خرما محسوب می شود به طوری که دختان زیادی را از بین می برد.
این افت سال ها پیش به همراه نهال های آلوده از کشور عمان وارد ایران شده است.

نحوه خسارت این حشره به این صورت است که با ایجاد تونل در درختان خرما باعث مسدود شدن آوندهای آبکش در درختان شده و باعث مرگ درختان می شود.

از آنجایی که این آفت وارد تنه درختان خرما می شود مبارزه با آن مشکل است و هیچ نوع سمی تاثیر گذار نیست. این حشره قادر است روزانه تا 300 تخم بگذارد.

به نظر می رسد که بهترین راه مبارزه با این آفت در نخلستانها روش قرنطینه ای است، لذا باید از ورود پاجوش های آلوده به نخلستان خودداری کرد.