پسیل پسته
پسیل پسته که معمولاً کشاورزان به آن شیرهی خشک نیز میگویند از مهمترین آفت پسته محسوب میشود که اکثر کشاورزان از زیستشناسی و کنترل و مبارزه با آن شناختی دقیقی ندارند و برای مبارزه با آن فقط به سموم و حشره کشها روی میآورند و اکتفا میکنند.
پسیل پسته به طریقه جنسی تولیدمثل میکند و تقریباً نسبت جنس نر به ماده یک به یک است. این حشره در دما 10 درجه سانتیگراد تا 35 درجه سانتیگراد به سرعت رشد میکند و بهترین دما برای رشد این حشره 27 درجه است.
پسیل پسته در سه فرم تابستانه و زمستانه و بینابینی میباشد. تولید مثل فرم زمستانه بیشتر از فرم تابستانه میباشد. این حشره در زمان تخمریزی، تخم را در داخل بافت میزبان قرار میدهد و از این طریق تخم پسیل آب را جذب میکند تا به حشرهی کامل تبدیل شوند.
حشرهات کامل پسیل فقط از شیرهی گیاهی تغذیه میکنند و از آنجایی که شیره گیاهی از نیتروژن ضعیف است و تغذیهی حشره، باعث دفع مقداری زیادی عسلک (که منبع خوبی برای حشرات میباشد) میشود.
به نظر میرسد که رشد این حشره در ارقام کله قوچی و اکبری بیشتر از اوحدی است. خسارتی که پسیل پسته وارد میکند به عوامل متعدد بستگی دارد ازجمله جمعیت پسیل روی درخت، فصل رشد، نوع درخت، وضعیت تغذیهی درخت و آبیاری درخت میتوان نام برد.
در اوایل فروردین تا اوایل آبان و برحسب شرایط اقلیمی پسیل از طریق تغذیه برگها به درخت آسیب میرساند و از اواخر اسفند تا اواخر اردیبهشت دوران بیخطری به حساب میآید.
در خرداد آفت پسیل را باید به دقت زیر نظر داشت و کنترل کرد و ماههای تیر و مرداد دورهی بحرانی خسارت پسیل محسوب میشود و از شهریور تا اسفند ماه دوره بیخطر است.
معمولاً درختانی که دوره آبیاری کوتاهتر دارند، زمینهی مناسبتری برای تغذیه و رشد پسیل فراهم میشود. بنابراین یکی از راههای کنترل این آفت میتواند از طریق آبیاری متعادل باشد.
اگر در زمان که رشد مغز پسته صورت میگیرد دچار آفت پسیل شود در صد زیادی از محصول دچار پوکی خواهد شد.
مبارزه مکانیکی با پسیل پسته
این روش منحصر به فرد در فصل زمستان است؛ زیرا در این زمان پسیل به صورت حشرهی کامل در سطح باغ که معمولاً همراه با برگها و سایر گیاهان سطح باغ است و همچنین در سطح خاک تا عمق 5 سانتی متری میباشد. پس میتوان با آبیاری به موقع و شخم سطحی خاک قبل از آبیاری بخش عمده از این آفت را از بین برد.
مبارزه با پسیل پسته با استفاده از کارت زرد
حشره پسیل به زنگ زرد واکنش مثبت نشان میدهد و به طرف آن جذب میشود. پس میتوان با استفاده از کارتهای زردرنگ که آغشته به چسب مخصوصی هستند با این حشره مبارزه کرد. این روش مبارزه میتواند یک روش مکمل و تأثیرگذار باشد که متأسفانه در بین کشاورزان به درستی استفاده نمیشود به طوری که باید به جنس کارت، نوع چسب کارت، زمان استفاده، محل استفاده و زمان تعویض کارتها دقت کافی شود.
مبارزه شیمیایی با پسیل پسته
برای کنترل پسیل عمدتاً کشاورزان به سموم و روی میآورند. به طوری که بیش از شصت نوع حشرهکش بر روی این آفت آزمایش و استفاده شده است که متأسفانه این افت رفتهرفته نسبت به این سموم مقاوم شده و دیگر سموم تأثیر و کارایی خود را در برابر این افت از دست میدهند.
حشرهکش آمیتراز (میتاک) و آندوسولفان را تمام کشاورزان و باغداران به خوبی میشناسند. کشاورزان برای این که این دو سم تأثیر بیشتری داشته باشد از دوز بالاتری استفاده میکنند که همین باعث کاهش حساسیت پسیل به سموم شده است. البته استفاده سموم بیکیفیت و گاهی تقلبی هم باعث عدم موفقیت در کنترل این آفت شده است.
از دیگر عوامل میتوان به زمان نامناسب سمپاشی، استفاده از سمپاش غیراستاندارد، استفاده از یک نوع سم برای مدت طولانی اشاره کرد.
یک راه مؤثر برای مبارزه با این آفت استفاده برنامهی منظم برای سمپاشی در هر منطقه است. چنانچه تمام باغداران در یک منطقه در یکزمان اقدام به سمپاشی کنند. تا مدتها آفت به باغها باز نخواهد گشت.
استفاده از عنصر گوگرد برای دفع پسیل این روزها بیش از پیش در باغات به چشم می خورد. برای کسب اطلاعات بیشتر و نحوه استفاده از گوگرد می توانید از مقاله ای که در این مورد وجود دارد استفاده کنید.
کاربرد گوگرد در مبارزه با پسیل
ضرورت مبارزه با پسیل پسته بعد از برداشت
نسل زمستانی پسیل دوره برداشت به وجود می آید و طول دوره پاییز و زمستان را در شکاف خاک و دیوار اطراف باغ، پوسته تنه، بقایای گیاهی داخل و اطراف باغ زمستان گذرانی می کند.
در صورتی که اقدامات لازم بعد از برداشت برای مبارزه با آن انجام نشود فصل رویشی بعد با جمعیت بالایی روبرو خواهیم شد طوری که کنترل آن بسیار سخت می شود. اقدامات لازم به این منظور
1- جمع آوری و زیر خاک کردن بقایای گیاهی در پاییز و زمستان موجب کاهش جمعیت حشرات کامل فرم زمستان گذران شده و کاهش جمعیت آفت در بهار سال بعد را در پی خواهد داشت.
2- شخم زمستانه و یخ آب
3- هرس زمستانه و حذف شاخه های ضعیف
4- استفاده مناسب و به اندازه کافی از کود مرغی و ازته (استفاده زیاد این کودها منجر به افزایش جمعیت پسیل می گردد).
5- فقیر بودن خاک از نظر مواد غذایی و نامناسب بودن خاک نیز از عوامل افزایش جمعیت است.
6- استفاده از چالکود برای کودهای دامی، مصرف کود به صورت سطحی باعث افزایش جمعیت آفت می شود.
7- بهتر است آبیاری مناسب و اصلاح کرتبندی باغ مدنظر باشد چون پسیل پسته حشره ای خشکی دوست بوده و خسارت آن در باغ های کم آب بیشتر است. در باغ هایی که دور آبیاری مناسب دارند، آلودگی به پسیل کمتر است.
8- بعد از چیدن میوه ها و برداشت محصول در صورت وجود آفت پسیل، بهتر است مبارزه شیمیایی با یکی از سموم تماسی کم خطر جهت کاهش جمعیت زمستان گذران آفت، انجام گیرد. به عبارت دیگر در این مرحله از مصرف سموم سیستمیک مانند موونتو خودداری شود.
9- از آنجایی که پس از برداشت، بسیاری از کشاورزان محلول پاشی (روی و بر) را در برنامه خود دارند، برای کاهش هزینه ها می توانند سم و کودهای مورد نظر را با یکدیگر مخلوط کنند، اما بایستی از قابل اختلاط بودن سم و مود اطمینان حاصل شود.
آیا می دانید افت پسیل …
1- آیا میدانید پسیل، باعث ضعف شدید درخت میشود.
2- آیا میدانید پسیل، هزینهی فرآوری را به شدت افزایش میدهد.
3- آیا میدانید پسیل برداشت را برای کارگران سختتر میکند.
4- آیا میدانید پسیل محصول سال بعد شما را به خطر میاندازد.
5- آیا میدانید پسیل باعث افزایش پسته دهان بسته (پسته غیر خندان) میشود.
6- آیا میدانید پسیل از زیبایی باغ میکاهد.
7- آیا میدانید پسیل هزینه مربوط به کود را بالا میبرد.
8- آیا میدانید عدم کنترل آفت پسیل، هزینههای سمپاشی را افزایش پیدا میکند.
9- آیا میدانید اگر زمان که مغز پسته کامل نشده، میوهها سمپاشی شوند، ماندگاری سم در محصول زیاد میشود.
10- آیا میدانید پسیل پسته در خشکی راحتتر است و خسارت آن در باغهای کم آب بیشتر از باغهایی است که مرتب آبیاری میشوند.
11- آیا میدانید هرس و حذف شاخههای ضعیف و بیمار در زمستان و تابستان و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کنترل پسیل مؤثر است.
12- آیا میدانید پسیل هنگام خروج از تخم به رنگ نارنجی یکنواخت و شبیه دانهی خاک شیر است.
13- آیا میدانید حشرات کامل در آخرین نسل پاییزه، زمستان را در پناهگاههای، مثل زیر پوست درختان، لابهلای علفهای هرز و سایر گیاهان و درختان پوسته دار مثل سنجد و اقاقیا، بین شکاف دیوارها و داخل انبارها میگذرانند که محل شناخت آنان در تهیهی برنامه مدیریت و کنترل آفات بسیار مؤثر است.
14- آیا میدانید در سالهایی که زمستان گرم و جمعیت باقیمانده زیاد باشد فعالیت حشرات بالغ زمستان گذران همزمان با تورم جوانهها شروع میشود و طغیان آفت در فصل رویش جدید قابل پیشبینی است.
15- آیا میدانید در ارقام حساس به پسیل، مانند (پسته کله قوچی، پسته اکبری و پسته احمد آقایی ) در اوایل متورم شدن جوانهها جمعیت زمستان گذران پسیل را میتوان مشاهده کرد.
16- آیا میدانید درختان نر، کانون اولیهی آلودگی هستند، زیرا رشد درختان نر غالباً قبل از درختان ماده شروع میشوند.
17- آیا میدانید پسیل های بالغ برای جفتگیری به صورت عدد هفت در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
18- آیا میدانید چرخهی زیستی نسل اول، با شروع تخمگذاری حشرات کامل نسل زمستان گذران، روی جوانههای متورم شده و برگهای، شروع میشود.
19- آیا میدانید پسیل های به وجود آمده از تخمهای گذشته شده روی جوانهها، نسبت به آنهایی که از تخم گذاشتهشده روی برگ حاصل شدهاند، در ایجاد نسل بعدی موفقترند.
20- آیا میدانید علل خسارت ناچیز نسل اول پسیل عبارتاند از: وجود مواد غذایی کافی در درخت، رشد سریع درخت و (حداکثر برداشت آب و مواد غذایی توسط ریشه)
21- آیا میدانید درختانی که دچار کمبود آب و عناصر غذایی موردنیاز باشند، از نسل اول پسیل دچار آسیبهایی مثل اختلال در رشد درخت، از بین رفتن تعدادی از دانههای خوشههای تازه تلقیح شده یا خشک شدن خوشهها بهطور کلی میشوند.
22- آیا میدانید نسل اول پسیل از اواسط اردیبهشت به تعداد کم ظاهر میشود و بیشترین جمعیت آنها از نیمه دوم اردیبهشتماه ظاهر کی شود و تا آخر ماه تخم گیری و تخمریزی میکنند.
23- آیا میدانید دورهی تخمگذاری از 10 تا 18 روز متغیر است.
24- آیا میدانید نسل دوم از لحاظ ایجاد خسارات مهمترین نسل آفت است. علتهای این امر عبارتاند از درختان در وضعیت حساس قرار دارند، میوهها تازه تشکیلشده، شاخههای تازهای که تمامی جوانههای مولد گل میوه برای سال بعد در آن تشکیل شده به اوج روزهای طولانی گرم درخت رسیده است. برای پسیل رطوبت و نور کافی، نرمالترین هواست.
25- آیا میدانید در شرایط طغیان این حشره، تعداد تخم آنها از 50 تا 60 عدد به 400 عدد نیز میرسد.
26- آیا میدانید حشرات کامل اغلب نسلها، درختان و محیطهای نسبتاً خشک باغ را برای تخمریزی ترجیح میدهند.
27- آیا میدانید وقتی پوشش گیاه (علفهای هرز) داخل و حاشیه باغ توسط باغدار به طور کامل معدوم گردد، از بهار تا اواخر پاییز وجود آفت در باغ حتمی است و سمپاشی مکرر لازم است.
28- آیا میدانید علت ندیدن شکرک در نسل اول چند امر است: خنکی هوا، افزایش رطوبت و شبنم با طلوع آفتاب، شکرک روی برگها حل میشود و حتی باعث مرگ پورهها میشود.
29- آیا میدانید اگر درختان به خوبی آبیاری شوند، وقتی حشره، خرطوم خود را فرو میکند، شیرهی گیاهی از محل سوراخ شده خارج میشود و معمولاً پورهها در این شیره غرق میشوند.
30- آیا میدانید خالهای ریز و سیاه رنگ روی برگ درختان پسته در تابستان به فرو بردن خرطوم پسیل در نسج مربوط است و نباید با بیماری دیگر که علائم مشابه ایجاد میکند اشتباه شود.31- آیا میدانید نقش پتاس در ایجاد مقاومت درخت در برابر پسیل بسیار چشمگیر است.
32- آیا میدانید وقتی که آفت پسیل نمایان میشود، باید صبر کرد پورههای تخمهای آفت به حد نصاب سمپاشی برسند. نرمالترین نصاب آن بین 10 تا 12 پوره و تخم است.
33- آیا میدانید چنانچه به علت ضیق وقت یا عدم دسترسی به وسایل مورد نیاز یا شرایط خاصی آب و هوایی سمپاشی انجام نشد و شیره خشک ظاهر شد، قبل از سمپاشی با صابون حشرهکش و یا سرکه 1000*6 یا سولفات مس 1000*1 برگها تمیز شوند. بهتر است 48 ساعت بعد از شست و شوی برگها، سمپاشی انجام شود.
34- آیا میدانید درختان که خسارت سنگینی متحمل شدهاند، اگر سال آوری بودند حتماً با ازت تقویت شوند و اگر سال آوری نبودند از بهکارگیری ازت خودداری شود. چون در این حالت، درختان به سرعت جوانه میزنند و میوههای سال بعد ریزش میکنند.
35- آیا میدانید در حد امکان، درختانی که خوشههایشان روی شاخهها، خشک و یا سست شدهاند با قیچی باغبانی جدا شود تا زخمهای بیشتری روی شاخهها ایجاد نشود.