باغ پسته شما نابود خواهد شد، اگر با این آفت ها آشنا نباشی!

به نظر می رسد که آفت ها باغ پسته نسبت به گذشته از قدرت بیشتری برخوردارند و آنها هم هوشمند هستند و نسبت به گذشته جهش یافته اند و از قدرت تخریبی بیشتری برخوردار هستند.

وظیفه یک باغ دار این است که با آفات و بیماریهای آشنا باشد و راه مقابله با آنها را بداند.

کرمون شاپ سعی کرده شما را با مهمترین آفت های باغ پسته آشنا کند.

آفت پسیل معمولی پسته

یکی از مهمترین آفت های باغ های پسته پسیل پسته است، آفتی که باغداران به آن شیره خشک می گویند زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره ها این آفت در مقابل هوای خشک شده تبدیل به دانه های شکر مانندی می شود که روی برگها و زیر درخت می ریزد.
این آفت زمستان را بصورت حشره کامل می گذراند و معمولا اوایل اردیبهشت ماه تخم ریزی می کند و نوزادهای آن از شیره نباتی تغذیه می نماید تا به حشره بالغ تبدیل گردد.

خسارت پسیل معمولی پسته

در اثر مکیدن شیره گیاهی توسط پسیل معمولی پسته وزن مغز آن کاهش، درصد پوکی افزایش و میزان خندانی هم کاهش می یابد.
گیاه آفت زده ضعیف شده و گاهی لکه های قهوه ای سوخته روی برگها دیده می شود.
از دیگر خسارتهای این آفت ریزش برگها و جوانه های میوه دهنده سال بعد و همچنین بسته شدن روزنه ها در اثر ترشح عسلک می باشد.

مبازره با پسیل پسته

سم پاشی نقاط آلوده در هنگام که 50 درصد از برگها درختان بالغ بطور متوسط 10 تا 15 پوره آفت وجود داشته باشد توصیه می شود.
بهترین زمان مبارزه با پسیل وقتی است که جمعیت پوره ها زیاد و جمعیت تخم ها و حشرات کامل کم باشند که معمولا حدود اواخر اردیبهشت ماه می باشد.

به نظر می رسد برای دفع این آفت عنصر گوگرد می تواند موثر باشد.

گوگرد پاشی برای مبارزه با این افت توصیه می شود.

---

آفت سن های زیان آور پسته

یکی دیگر از مهمترین آفات درخت پسته می توان به سن ها اشاره نمود که شامل سن سبز با لکه سفید، سن سبز یک دست، سن قهوه ای و سن قرمز می باشند.
زمستان گذرانی این آفت بصورت حشره کامل و در زیر بوته های گیاهان مختلف و یا گاهی در پناهگاههای درختان در ارتفاعات می باشد.
این حشرات در اواسط فروردین ماه از مکانهای زمستان گذران خارج شده و بر روی میزبانهای تازه روییده بویژه اسپند تغذیه و تخم ریزی می نمایند.
درصورت نامساعد شدن شرایط طبیعی، خشک شدن و از بین میزبانها وحشی و بالا رفتن جمعیت، سن ها به سمت باغهای پسته هجوم می آورند و ابتدا از علف های هرز اطراف و داخل باغهای پسته از میوه های پسته تغذیه می نمایند.

خسارت سن های زیان آور

تغذیه سن ها از مرحله تشکیل میوه تا سخت شدن پوست استخوانی سبب سیاه شدن تمام میوه در ابتدا فصل می گردد.
میوه های خسارت دیده بر روی درختان، خشک شده و ریزش می نمایند.
ابتدا ی فصل اثر تغذیه سن ها در روی پوست سبز میوه شیره گیاهی بصورت قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملا مشخص می باشد.
تغذیه سن ها در این مرحله از جنین در حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و از مغز میوه ها سبب ایجاد لکه های نکروز فرو رفته قهوه ای رنگ بر روی مغز میوه ها می گردد در این مرحله سن ها قادر به انتقال قارچ نیز بوده و بیماری ماسوی پسته (سفید و لغزنده شدن اطراف مفز میوه ها) را باعث می شود.

مبارزه با سن های زیان آور پسته

الف)پرهیز از کندن و از بین بردن میزبانهای وحشی در مناطق کوهستانی و دشتهای اطراف باغهای پسته
ب)پرهیز از کندن و از بین بردن علفهای هرز میزبان اطراف و داخل باغهای پسته در زمانیکه سن ها به سمت باغهای پسته هجوم آورده اند.
ج) از بین بردن علفهای هرز در اوایل فصل قبل از هجوم سن ها به سمت باغها ی پسته و در اواخر فصل پی از برداشت محصول جهت از بین بردن کانونهای زمستان گذرانی
د) مبارزه شیمیایی در صورت نیاز و با توجه به تراکم جمعیت و مرحله رشدی میوه پسته
ه) برای مبارزه با این آفت می توان از فنیتروتیون 1.5 تا2 لیتر به همراه 2 تا 3 لیتر روغن ولک در هزار لیتر آب استفاده نمود.

---

آفت پروانه چوبخوار پسته

 آفت پروانه چوبخوار پسته سالیانه یک نسل دارد و زمستان را به صورت لاروهای کامل در داخل چوب سرشاخه های پسته به سرمی برد و در اواخر زمستان لاروهای مذکور روی شاخه های آلوده یکساله یا دو ساله سوراخ کوچکی ایجاد کرده و از شاخه و درروی سرشاخه ها و نزدیک جوانه ها مستقر می شوند این آفت فقط به پسته حمله می کند.

مبارزه با پروانه چوبخوار پسته

چون لاروهای این آفت، چوبخوار بوده و مبارزه شیمیایی نمی تواند علیه آن بخوبی موثر واقع شود بنظر می رسد که انجام مبارزه بیولوژیکی راه مناسبی در از بین بردن این آفت باشد.

---

آفت سوسک سرشاخه خوار پسته

سوسک سرشاخه خوار پسته(Hylesinus vestitus)

 آفت سوسک سرشاخه خوار پسته از زمانهای قدیم در ایران وجود داشته است. طول بدن حشره کامل 3 تا 3.5 میلی متر و رنگ بدن آن زرد مایل به خرمایی است.
سوسک سرشاخه خوار پسته در مرحله بلوغ به درختان پسته خسارت وارد می آورد و با حمله و تغذیه از جوانه های درختان موجب خشک شدن سرشاخه ها و عقیم ماندن درخت از نظر محصول می گردد.

حشره بالغ آفت سوسک سرشاخه خوار پسته کوچکی است به فرم بیضی بطول 2.5 تا 3.5 میلی متر و رنگ خرمایی است، ولی رنگ سر و پست سینه اول و زیر شکم و لکه های بالپوش ها قهوه ای تیره می باشد، رنگ لارو سفید شیری و بدون دست و پا می باشد.

حداکثر طول لارو تا 5 میلی متر اندازه گیری شده است. تخم های حشره سفید و شفاف و بیضی شکل می باشند.
حشرات کامل طی ماه های بهار و تابستان از جوانه های پسته کرده و در امتداد جوانه کانالی به داخل سرشاخه حفر می نمایند.
با بررسی هایی که انجام گرفته است مشخص گردید که تقربیا 80 درصد از افراد بالغ در طول دوره زندگی تنها از یک جوانه تغذیه می نمایند.
تعداد حشراتی که در دوره حیات از 2 یا 3 جوانه تغذیه می نمایند حدود 10 درصد می باشد. بنابراین در یک دوره طولانی 200 روزه عمل تجدید نسل انجام می گیرد.

در بررسی دیگری ملاحظه گردید که در خرداد ماه و سراسر ماه های تابستان (در شرایط رفسنجان) دیگر حمله ای به چوب های خشک انجام نمی گیرد و با پیگیری زندگی این حشره مشخص شده که در سال فقط دارای یک نسل می باشد.
لاروها پس از خروج از تخم به حفر کانالهایی در جهتی تقریبا عمود بر دالان مادری اقدام می کنند.
حداکثر طول دالان 25 میلی متر و حداقل آن 10 میلی متر اندازه گرفته شده است.
طول دوره ی لاروی نیز بستگی به درجه حرارت و رطوبت میزان داشته و متفاوت می باشد.
لاروهایی که از حشرات پیشگام حاصل می شوند دوره طولانی تری نسبت به لاروهایی که تخم ریزی اواخر اسفند و اوایل بهار نسل مادری حاصل می شوند، دارند.
لاروها پس از تکمیل نشو و نما در انتهای دالانی که حفر کرده اند فضای وسیعتری جهت شیفیره شدن تعبیه نموده و در آن تبدیل به شفیره می گردند.
دوره شفیرگی تا روز متغیر است و پس از آن حشرات بالغ با ایجاد سوراخ های خروجی تقریبا گرد که قطر آنها بین تا میلی متر است و از آن خارج می شوند.
طول دوره ی یک نسل از تخم تا خروج حشره بالغ نسل جدید حداکثر روز و حداقل روز اندازه گیری شده که به طور متوسط دوره زندگی یک نسل آفت 119 روز می باشد (معادل 4 ماه)
خروج اولین حشرات باغ نسل جدید به تفاوت از اواخر اسفند و اوایل فروردین هر سال دیده شده است لیکن درصد خروج این افراد بسیار پایین است.
از دهه سوم فروردین به تدریج میزان خروج افراد نسل جدید کاهش پیدا کرده و در نیمه ی اول خرداد به حداقل رسیده و از 20 خرداد به بعد به طور کلی قطع می گردد.
سوسک های بالغ نسل جدید اکثرا به باغات مجاور خود پرواز نموده و پس از قرار گرفتن بر روی شاخه های پسته شروع به تغذیه از جوانه ی درخت کرده و در امتداد آن همانطور که قبلا گفته شد به سمت داخل سر شاخه اقدام به حفر کانال می نمایند.
بنابراین با توجه به موارد فوق الذکر، خروج حشرات باغ نسل جدید و هجوم و حمله ی آنها به باغات در یک فاصله زمانی 70 روزه انجام می گردد.
تعداد جوانه هایی که برروی شاخه های یک درخت مورد حمله قرار می گیرند به کرات دیده شده و به تعداد 25 و حداقل یک عدد بوده است.
همچنین تا به حال چند مورد حمله و تغذیه نوع بالغ حشره مذکور از محور و خوشه پسته هم مشاهده شده است.

نکات زیر در رابطه با زندگی سوسک سرشاخه خوار پسته از اهمیت برخوردارند

1- بهترین میزبان آفت جهت تخم ریزی و ادامه نسل، چوب پسته تازه هرس شده است.
2- هر سوسک در طول زندگی خود غالبا از یک جوانه ی درخت تغذیه می نماید.
3- عمده خسارت حشره در طول فصل های بهار و تابستان بوده و آن هم مربوط به تغذیه افراد بالغ از جوانه عای پسته است.
4- پس از مرحله فوق، حشرات بالغ از اوایل پاییز به بعد به منظور ادامه ی نسل از داخل دالان ها خارج شده و جهت تخم ریزی به چوب های پسته تازه هرس شده و درختان خشک شده در همان سال هجوم می آورند.
این عمل تا اواخر زمستان و گاهی تا فروردین ماه سال بعد ادامه پیدا می کند.
اوج خروج حشرات بالغ برای تخم ریزی معمولا در ماه های آخر پاییز و در طول زمستان است.

خسارت وارده توسط آفت سوسکو

حشرات کامل برای تغذیه به جوانه هایی که در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرار گرفته اند حمله نموده، آنها را سوراخ و دالان کوتاهی در وسط چوب ایجاد می کنند.
در نتیجه این جوانه ها که باید سال بعد به شاخه و میوه تبدیل شوند، از بین می روند.
لارو این سوسک زیر پوست شاخه های خشک شده درختان پسته زندگی می کنند و با تغذیه خود دالان هایی ایجاد می نمایند.

زمان کنترل آفت سوسک سرشاخه خوار پسته

زمان کنترل آفت همزمان با استقرار حشره کامل روی جوانه ها در نیمه اول اردیبهشت ماه
مبارزه شیمیایی با آفت سوسکو
فنیتون(لباسید) 1.5 لیتر در هزار
فنیترو تیون(سومیتیون) 1.5لیتر در هزار
مبارزه غیر شیمیایی با آفت سوسک سرشاخه خوار پسته
انجام مبارزه تلفیقی شامل اقدامات فیزیکی از قبیل هرس به موقع، تمیز نگه داشتن باغ، آبیاری منظم و تغذیه ی مناسب می باشد.
در این ارتباط تله گذاری با سرشاخه های نیمه خشک پسته از اوایل مهر تا اواخر زمستان به طور منظم و به فاصله 15 تا 20 روز و سوزاندن سرشاخه های تله به منظور از بین بردن تخم و لاروهای این آفت موثر می باشد.
بریدن تمام اندام های هوایی درختان پسته که به نوعی صدمه دیده اند و یا در حال خشک شدن هستند و جمع آوری و سوزاندن آنها ضرورت دارد.
به طور کلی کلیه شاخه ها و یرشاخه های پسته هرس شده که در سطح باغ و یا در خارج باغ رها شده باشند و یا در محل هایی در نزدیکی باغ های پسته نگهداری می گردند، لازم است سوزانده شوند و یا برای مصارف صنعتی قبل از شروع بهار از مناطق پسته کاری خارج شوند.

حشرات کامل برای تغذیه به جوانه هایی که در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرار گرفته اند حمله نموده آنها را سوراخ و دالان کوتاهی در وسط چوب ایجاد می کنند در نتیجه این جوانه ها که باید سال بعد به شاخه و میوه تبدیل شوند از بین می روند.
لاروها این سوسک زیر پوست شاخه های خشک شده درختان پسته زندگی می کنند و همواره با تغذیه خود دالانهایی ایجاد می نمایند.

---

پروانه برگخوار پسته(رائو)

پروانه برگخوار پسته یا پروانه برگخوار سفید که بنام رائو گفته می شود یکی از آفت های مهم باغهای پسته در ایران محسوب می شود این آفت زمستانها را بصورت شفیره و در پناهگاه های مختلف بسر می برند.

خسارت آفت برگخوار پسته

لاروهای پروانه پس از خروج از تخم بلافاصله از پارانشیم برگ واپیدرم فوقانی تغذیه نموده و لاروهای نسل بعد قسمت اعظم پهنک برگها را می خورند و فقط رگبرگهای اصلی را باقی می گذرارند.

مبارزه آفت برگخوار پسته

هنگامیکه یک سوم برگهای درختان حداقل یک لارو دیده شود باید اقدام به مبارزه نمود.
جهت مبارزه با این آفت بدلیل سهولت دسترسی به لاروهای آن می توان از سموم فسفره نفوذی یا سموم فسفره دیگر استفاده نمود.

---

پروانه پوست خوار پسته(کراش)

پروانه پوست خوار یا کرم پوست خوار را در اصطلاح محلی کراش می نامند.
میزبان این آفت اختصاصا پسته است. زمستانگذارنی آن بصورت شفیره در روی پوسته های خشکیده و برگ درختان پسته و در لای کلوخه های زیر درختان می باشد.

خسارت آفت پروانه پوست خوار

لاروهای این آفت در نسل اول از دانه های ریز پسته در ماههای اردیبهشت و خرداد تغذیه می کند و خسارتی شبیه به خسارت پروانه میوه خوار پسته ایجاد می کند.
لارو نسل بعدی از پوست سبز رویی میوه تغذیه می کنند و در نتیجه دانه بدون پوست و بدون مغز باقی خشک شده و می ریزد در نسل آخر که مصارف با رسیدن میوه می باشد لاروهای آفت از پوست نرم پسته تغذیه می کنند و موجب به جای گذاشتن لکه های تیره در روی پوست استخوانی دانه پسته شده که مرغوبیت و بازار پسندی پسته کاسته می شود.

مبارزه با آفت پروانه پوست خوار

زمانیکه لاروها هنوز جوان هستند و تار زیادی بدور خود نتنیده اند سمپاشی نتیجه قطعی داده است.

---

آفت زنبور مغز خوار پسته

دو نوع زنبور مغز خوار به نامهای زنبور مغز خوار سیاه پسته و زنبور مغز خوار طلایی پسته به دانه پسته حمله می کند و باعث پوکی محصول می شوند.

خسارت آفت زنبور مغز خوار پسته

هر دو نوع زنبور، زمستان را بصورت لارو کامل دانه پسته می گذرانند و اوایل هار تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می شوند این زمان بسته به شرایط جوی مناطق مختلف متغیر می باشد.
حشره بالغ سواخ دایره شکلی در روی پوست ایجاد می نماید و از این طریق به خارج راه پیدا می کند.
ماده ها قبل از تخم ریزی دم میوه را نیش می زنند و بعد تخم های خود را در زیر پوست و داخل میوه می گدراند پسته های مبتلا کوچک و ضعیف مانده، پوست آنها چروکیده و تیره رنگ می شود.

مبارزه آفت زنبور مغز خوار پسته

بهترین و قطعی ترین راه مبارزه با این آفت جمع آوری و از بین بردن( سوزانیدن) پسته های آفت زده در پاییز و اوایل بهار است که روی زمین ریخته یا روی درخت باقی مانده اند چنانچه باغداران به طور همگانی این روش مبارزه مکانیکی را انجام دهند مطمئن باشید که آفت خسارتی وارد نمی سازد.