نقش روغن ولک در درختان پسته

خصوصیات ظاهری روغن ولک مناسب

روغن ولک به صورت استاندارد حاوی 80 درصد پارافین، 18 درصد آب و 2 درصد امولسییوفایر می‌باشند. روغن ولک بایستی بوی پارافین بدهد.
بوی پارافین مایع تقربیا شبیه پارافین جامد است برخی سازندگان متأسفانه برای سودجویی بیشتر از گازوئیل جوشانده با اسید سولفوریک اشباع شده به عنوان پارافین استفاده می‌کنند که بوی گازوئیل روغن ولک ناشی از این است.

برخی سازندگان از موادی بو گیر (اسانس‌های خاص) استفاده می‌کنند که این بو از روغن متصاعد نشود. روغن‌های ولک بر پایه گازوئیل با اینکه بر عامل هدف بی‌تأثیرند در چندین سال موجب پیری سریع و خشک شدن درختان می‌شوند.

روغن ولک مناسب با پایه پارافین پس از حل در آب کاملاً شیری‌رنگ خواهد بود و پس از 20 دقیقه توسط بافت کورتکس و بافت پوستی درختان پسته جذب می‌گردد و هیچ تغییر رنگی مشاهده نمی‌شود یا حداقل تغییر رنگ مشاهده می‌شود.
ترکیب روغن ولک مناسب به درختان بجای تیرگی، جلا می‌دهد و به راحتی موجب انسداد عدسکی و افزایش ریت تنفسی گیاهی می‌شود.
ضمناً در گالن‌های حاوی روغن نباید رسوب دیده شود و بعد از به هم زدن رنگ روغن ولک مناسب نباید لایه زردرنگ بر روی روغن مشاهده شود.
از موارد مهمی که باغداران بایستی به آن توجه کنند عدم محلول پاشی روغن بر روی درختان نر می‌باشد چراکه باعث همپوشانی مناسب‌تر در باز شدن درختان نر و ماده می‌گردد.
از دیگر موارد مهم که بر زمان مصرف روغن در باغات پسته می‌تواند مؤثر باشد اثر بافت خاک است. استفاده از روغن ولک در باغات پسته با بافت رسی بایستی زودتر از باغات با بافت شنی صورت گیرد، چراکه اصولاً در بافت‌های سنگین و رسی توجه به باز شدن جوانه‌های کل در شرایط نرمال و افزایش همگامی بیشتر مورد توجه است.

نقش روغن ولک در درختان پسته

روغن ولک در سم‌پاشی زمستانه به منظور کنترل انواع کنه‌ها، شپشکها، شته‌ها، پسیل، کرم‌های جوانه خوار و … استفاده می‌شود.
روغن با ایجاد لایه نازک تمام بدن حشره را احاطه نموده و بایستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می‌گردد.
روغن قابلیت اختلاط با بسیاری از آفت‌کش‌ها را دارد ولی با قارچ کش کاپتان، سموم گوگردی مثل سولفور، آبامکتین نبایستی مخلوط شود.
جهت تهیه محلول سم‌پاشی نیز ابتدا روغن را در مقداری آب (ترجیحاً ولرم) حل کرده بعداً داخل تانکر سم‌پاشی که تا نصف آب دارد اضافه شود.
نتایج تحقیقات محققان نشان داد استفاده از روغن ولک در زمستان باعث تسریع در گلداهی و افزایش کمیت و کیفیت پسته می‌شود.
استفاده از روغن ولک به صورت محلول پاشی زمستانه و نیز نیترات پتاسیم بر روی بعضی از درختان میوه به عنوان برطرف‌کننده قسمتی از نیاز سرمایی گزارش شده است.
استفاده از روغن همراه با بنزوات سدیم سبب افزایش وزن دانه و درصد خندانی به ترتیب به میزان 24 گرم و 3.6 درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون محلول پاشی) شده است.
استفاده از غلظت‌های بالای 3 درصد روغن ولک در ترکیب با نیترات پتاسیم به صورت محلول پاشی در بهمن‌ماه، باعث افزایش غلظت ازت و پتاسیم جوانه گل پسته نسبت به بدون محلول پاشی می‌شود.
به عبارتی استفاده از این روغن کارایی جذب عناصر غذایی را در گیاه پسته بالا برد.
روغن ولک فقط برای کمک به القاء سرما و تأمین نیاز سرمایی و تکامل و تکوین جوانه گل نیست بلکه برای تکوین و تکامل جوانه‌ی رویشی یا همان جوانه‌های برگ نیز ضروری است.
در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی، برگ‌ها بد فرم، دارای شکل‌های ناهنجار و غیر نرمال و به صورت دو یا سه برگچه ای خواهند بود که بر همه‌ی فرایندهای سیگنالینگ و بیوسنتز برگ در فصل رشد بعد یقیناً مؤثر خواهد بود.
از این رو استفاده از ترکیبات مانند روغن ولک برای درختان پسته هم در سال آور و هم ناآور ضروری است.
دوز بهینه روغن ولک برای تأمین نیاز سرمایی در رقم اکبری 40 درصد و برای سایر ارقام مانند رقم احمد آقایی و رقم کله قوچی 30 درصد می‌باشد.
در مورد درختان پسته تا زمانی که 66 درصد نیاز سرمایی آن به صورت طبیعی تأمین نشده است، مصرف روغن ولک با عدم مصرف آن تفاوتی نمی‌کند. لذا بایستی سرمای تأمین‌شده توسط مدل‌های کارآمد مانند مدل یوتای بهینه شده محاسبه شده و روزی که عدد سرمای تأمین‌شده به دامنه‌ی اشاره شده رسید روغن ولک مصرف گردد.
حساسیت این موضوع به‌گونه‌ای است که اگر چند روز قبل از رسیدن به این آستانه روغن پاشی انجام شود موفقیت حاصل نخواهد شد و محرک‌های داخلی درخت واکنش مناسبی نمی‌دهند.
عدم تأمین نیاز سرمایی درختان پسته در ارقام با نیاز سرمایی بالا مانند اکبری و چروک به معنای دیر گل‌دهی و عدم باز شدن در زمان مناسب برای دست‌یابی به حداکثر گرده‌افشانی ممکنه و ایده آل است.
یکی از تیمارهایی که دیر گل‌دهی درختان پسته را تشدید می‌کند ترکیبان کودی نیتروژنه است. یکی از تیارهای که دیر گل‌دهی درختان پسته را تشدید می‌کند ترکیبات کودی نیتروژنه است که کاربرد بیش از حد و دیرهنگام آن‌ها به هر فرمی در شرایط عدم تأمین سرمای زمستانه کافی می‌تواند خسارت عدم تأمین سرما را تشدید کند.
این ترکیبات می‌توانند در آخر فصل و با مصرف زیاد گل انگیزی سال بعد را متوقف و با مشکل مواجه کنند و این شرایط در سال‌های با عدم تأمین سرمای کافی بحرانی‌تر خواهد بود.
استفاده از نیترات پتاسیم بر روی پسته همانند خیلی از درختان میوه دیگر در شکستن خواب جوانه‌های رقم فندقی که نیاز سرمایی بالایی داشته، موفقیت‌آمیز بوده است.
در یونان، پاشیدن سیانامید هیدروژن (با غلظت 2 تا 8 درصد) در دوره خواب درختان ماده، با تعجیل گل‌دهی، به هم‌پوشانی آن‌ها با گل‌دهی درختان نر انجامیده است.
بهترین زمان پاشیدن، اواخر دی و اوایل بهمن گزارش‌شده است. تأثیر مثبت استعمال اسید جیبرلیک در دوره خواب بر روی درختان ماده به زودتر باز شدن آن‌ها منجر شده است.

نیاز سرمایی درختان پسته و نقش روغن ولک

یکی از روش های رفع نیاز سرمایی درختان رقم اکبری پسته، استفاده از روغن ولک است.
باتوجه به نوسانات دمایی استفاده از روغن ولک به شرح ذیل توصیه می شود.
خاک و آب شیرین: رقم اکبری 40 در هزار و سایر ارقام به نسبت 30 در هزار
خاک و آب شور: رقم اکبری 50 در هزار و سایر ارقام 40 در هزار (منظور از خاک و آب شور 12 ای سی می باشد).
با توجه به اهمیت روغن ولک در بر طرف نمودن نیاز سرمایی درختان پسته، لازم است نکات در این خصوص ارائه گردد
نکته اول
این مواد به روغن های امولسیون شونده، ولک 92، سوپر اویلو و … معرف اند.
در حقیقت موادی از گروه هیدروکربن های آلیفاتیک هستند که از روغن پارافین و با مشتقات نفتی ساخته می شوند.
توجه : روغن ولک و سمپاشی زمستانه به منظور کنترل انواع کنه ها، شته ها، شپشک ها و پسیل ها روی درختان میوه و آجیلی مرکبات استفاده می شود.
نکته دوم
روغن ولک با ایجاد لایه نازک، تمام بدن حشره تا تخم آن را احاطه می کند و با بستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می شود، بنابراین جهت وصول نتیجه مطلوب تمامی قسمت های گیاه بایستی پوشش داده شود.
نکته سوم
زمان مناسب استفاده از روغن زمستان عموما یک هفته مانده به تورم جوانه ها جوانه ها بوده و باید در دمای معمولی (غیر از شرایط یخبندان و گرمای زیاد) سمپاشی شود. البته در هر منطقه باید با نظر کارشناسان زمان یابی صورت گیرد.
نکته چهارم
روغن ولک باید به صورت استاندارد حاوی 80 درصد پارافین، 18 درصد آب و 2 درصد امولسیوفایر باشد.
نکته پنجم
بعد از رقیق نمودن و پاشش روغن ولک به درختان به سبب وجود پارافین استاندارد در روغن بایستی روی تنه درختان مثل روغن جلا، درخشنده شده و این حالت چندین روز پایدار داشته باشد.
این باغات از چندین کیلومتر به خوبی قابل تشخیص هستند.
اگر بعد از پاشش نتوان بین درختان سمپاشی نشده تفکیک قایل شد، روغن بی کیفیت بوده است.
توجه: روغن های ولک گازوئیلی در کنار موثر نبودن بر اهداف، موجب اپیدمی سریع و خشک شدن درختان می شوند.
نکته ششم
روغن ولک اگر قبل از بیداری درخت استفاده شود، موجب افزایش دوره خواب می گردد. اما اگر یک هفته قبل از تورم جوانه ها بکار رود، باعث تسریع در باز شدن جوانه ها می گردد.
بکارگیری غلظت های بیشتر از حد توصیه شده به طور متوالی، ممکن است دارای اثرات منفی به شرح ذیل باشد
1- خشکیدگی سرشاخه ها
2- ایجاد شاخه های نابجا و تنه جوش زیاد روی شاخه های اصلی
3- خروج شیرهآوندی از محل طوقه
4- کاهش رشد درختان

نکته هفتم
جهت تهیه روغن ولک با کیفیت حتما با کارشناسان مرتبط مشورت گردد.

مضرات استفاده از روغن

روغن ولک با انسداد مجاری تنفسی و عدسک های درختان پسته باعث افزایش تنفس و سوخت و ساز ترکیبات مضر می‌شود که این باعث می‌شود تا جوانه‌ها در زمان مناسب‌تری باز شوند.

همراه با سوخت و ساز ترکیبات مضر مانند اسید آبسایزیک اسید، مواد کربو هیدراته هم مصرف و به‌شدت کاهش می‌یابند و درختان در ابتدا با ضعف متابولیکی روبرو خواهند بود.
از مضرات دیگر خشکیدگی سر شاخه‌ها و افزایش جریان شیره آوندی با مصرف ترکیبات روغن ولک است که به صورت شیرابه‌ها ی سفید از تنه در اوایل بهار خارج می‌گردد.
پس ضعف متابولیکی، افزایش خطر سرمای بهاره و افزایش فشار جریانات آوند آبکش از مهم‌ترین اثرات سوئ روغن ولک می‌باشد.