مهمترین آفات بهاره در باغات پسته

آفات بهاره در باغات پسته

آفات بهاره : درختان پسته میزبان تغذیه‌ای بیش از سی گونه از بندپایان شامل حشرات و کنه‌ها هستند در این بین تنها تعدادی از گونه‌ها در زمره آفات درجه یک و درجه دو پسته جای می‌گیرند و سایر گونه‌ها به صورت کلی اهمیت اقتصادی قابل توجه ندارند و تنها در مناطق و یا شرایط خاص خود را به صورت یک آفت جدی نشان می‌دهند.

زمان ظهور و خسارت آفات بهاره در باغات پسته بسیار متنوع بوده و قبل از شکوفایی درختان در بهار شروع و تا پس از برداشت و هنگام خزان ادامه می‌یابد. در این بازه‌ی زمانی شروع گلدهی تا تشکیل میوه و سپس سخت شدن پوسته‌ی استخوانی دوره بسیار مهمی از نظر خسارت آفات بوده و چندین گونه از آفات می‌توانند به صورت مختلف تولید محصول را به صورت کمی و کیفی تحت تأثیر قرار دهند.
از آنجا که میوه تازه تشکیل شده پسته به هر نوع صدمه فیزیکی مانند ضربه یا آسیب لایه بیرونی پوست پسته حساس بوده و با ظاهر شدن علائم زخم بر روی پوست رویی، در زمان کوتاهی ریزش می‌کند. لذا تعداد از آفات این فصل می‌توانند خوشه‌بندی را شدیداً تحت تأثیر قرار دهند و مستقیماً روی محصول همان سال تأثیر بگذارند.

اغلب کشاورزان نیز در مبارزه با این آفات جدی هستند و گاها به صورت تقویمی و بدون ارزیابی وجود و میزان خسارت آن‌ها اقدام به مبارزه شیمیایی می‌کنند. برای اثر بخشی مؤثر و اقتصادی، این آفات باید در چهارچوب یک برنامه مدیریت تلفیقی انجام شود تا ضمن کاهش خسارت آفات هدف، راه برای مبارزه با آفات ادامه فصل به ویژه پسیل هموارتر باشد.
در پست‌های پیشین به اغلب این آفات به صورت مفصل معرفی شده‌اند.

مهمترین آفات بهاره

زنجره پسته (شیره تر) 

پروانه میوه‌خوار پسته

 

پروانه چوب‌خوار پسته (کرمانیا)

در کنار موارد ذکر شده آفات دیگری نظیر سوسک شاخک بلند پسته، کنه‌ها سوسک سرشاخه خوار، سر خرطومی پسته، سن‌های قرمز و سبز و حتی شپشک ها نیز می‌توانند در بازه‌ی زمانی گلدهی تا خوشه‌بندی در باغ ظاهر شده و خسارت بزنند اما اغلب به صورت افت مهم و جدی در اول فصل نیستند و به صورت موردی و منطقه‌ای ممکن است.

به صورت طغیانی در آینده. البته ناگفته نماند که پسیل پسته به عنوان کلیدی‌ترین آفت پسته‌ی ایران نیز می‌تواند به صورت فعالی در اوایل بهار در باغ حاضر شده و از ابتدای باز شدن جوانه‌های برگی اقدام به خسارت کند. چنانکه در دو سال گذشته نیز در شروع فصل حتی قبل از اینکه گل و برگی روی شاخه‌ها پدیدار شود، جمعیت انبوهی از حشرات بالغ زمستان گذاران پسیل در بسیاری از باغات دیده می‌شود.
با توجه به موارد ذکر شده در مورد تنوع گونه‌ای و زیستی آفات بهاره و همچنین فشردگی دوره‌ی زمان امکان مبارزه مستقل علیه تک‌تک این آفات وجود ندارد و حتی در صورت امکان از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی قابل توجیه نخواهد بود. معمولاً مبارزه شیمیایی علیه این آفات باید برای کنترل هم‌زمان چند گونه انجام شود. در راستای اجرای یک برنامه‌ی مدیریت تلفیقی باید در نظر داشت که مبارزه شیمیایی آخرین راهکار در کنترل آفت است و نباید کاهش خسارت آفات را فقط از راه کاربرد سموم طلب کرد.
رعایت بهداشت باغ همواره نکته‌ی کلیدی در کاهش جمعیت به‌ویژه برای آفاتی نظیر پروانه‌ی چوب‌خوار، هلیوتیس و سرشاخه خوار بوده و مبارزه شیمیایی با عدم رعایت بهداشت باغ موفق نخواهد بود.

گونه‌های متعددی از حشرات شکارگر و پارازیتوئیدها در باغات پسته فعال هستند و از آفات تغذیه می‌کنند. اعتماد به توانایی قابل توجه دشمنان طبیعی (شکارگرها و پارازیتوئیدها) در کنترل مناسب آفات و حفظ و حمایت این موجودات مفید میتواند حلقه‌ی دیگری از زنجیره‌ی مدیریت تلفیقی در راستای کاهش خسارت آفات، کاهش هزینه‌ها، کمک به سلامت محیط‌زیست، محصول و جامعه باشد.

در شرایط فعلی هدف حذف کامل مبارزه شیمیایی نیست و به طور کلی دیدگاه مدیریت تلفیقی مبنی بر به کارگیری مجموعه‌ی روش‌ها و تکنیک‌های مؤثر، اقتصادی و قابل تلفیقی و سازگار با هم است که مبارزه شیمیایی نیز یکی از همین تکنیک‌ها است.
البته مبارزه شیمیایی که در چهارچوب مدیریت تلفیقی گنجانده می‌شود تنها به تأثیر سموم روی آفات هدف نگاه نمی‌کند.

در اینجا باید مبارزه شیمیایی فقط در صورت لزوم، در زمان مناسب، با انتخاب آفت‌کش، دوز و روش مناسب انجام شود تا ضمن تأثیر روی آفت یا آفات هدف، حداقل اثرات سوء را روی اجزای محیط‌ زیست به‌ویژه حشرات مفید در باغ داشته باشد و اثرات طولانی مدت آن نیز منجر به طغیان و خسارت بیشتر آفت نشود و از دید کشاورزان نیز مقرون به صرفه باشد.

مشاهده می‌شود که برخی از باغداران به صورت تقویمی و بدون بررسی فراوانی و تنوع آفات بهاره هرسال یک سم‌پاشی موسوم به سم گل انجام می‌دهند. در بسیاری از موارد ممکن است انجام این عملیات سم‌پاشی ضرورتی نداشته باشد. بعضاً نیز انتخاب سم بر اساس آفت یا آفات غالب موجود در باغ نبوده و در صورت سم‌پاشی به علت اشتباه در انتخاب آفت‌کش و زمان سم‌پاشی نتوانسته اثر کنترلی مطلوبی داشته باشد. جدای از بحث کیفیت سموم موجود در بازار، با توجه به حضور هم‌زمان چند گونه آفت تقریباً انتخاب آفت کشی که نتواند تأثیر مناسبی روی همه‌ی آفات بهاره داشته باشد ممکن نیست و معمولاً ناگزیر به استفاده از ترکیب چند آفت‌کش یا ترکیب سموم با روغن‌های معدنی (ولک) هستیم تا نتیجه کنترلی مطلوب‌تری حادث شود.