مقاله ها
تعریف نیاز سرمایی ?
فروردین
تعریف نیاز سرمایی
درختان پسته همانند سایر درختان میوه مناطق معتدل در چرخه رشد سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارند تا بعد از آن مهیا شدن شرایط مناسب جهت رشد تعریف نیاز سرمایی
درختان پسته همانند سایر درختان میوه مناطق معتدل در چرخه رشد سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارند تا بعد از آن مهیا شدن شرایط مناسب جهت رشد، شکوفایی طبیعی جوانه‌ها اتفاق افتد. این سرمای موردنیاز از دو جزء تشکیل می‌شود.
1- دما
2- مدت سرما
حداقل زمان لازم برای سرمادهی یک رقم در طی فصل رکود که موجب ازسرگیری رشد طبیعی آن در فصل رویش می‌شود در اصطلاح نیاز سرمایی آن رقم نامیده می‌شود
نیاز سرمایی و محدوده دمایی مؤثر در گونه‌ها و حتی ارقام مختلف متفاوت است. همچنین مشخص‌شده است که نیاز سرمایی با توجه به سن درخت تغییر می‌کند.
اهمیت نیاز سرمایی
نیاز سرمایی
درختان و درختچه‌های خزان‌دار در مناطق معتدل با روش‌های مختلف به تغییرات فصلی واکنش نشان می‌دهند. اگر گیاه کاملاً مناسب آب‌وهوای منطقه باشد آنگاه هر تغییر فصلی سبب بروز تغییرات فیزیولوژیکی در گیاه می‌شود که برای بقا آن در فصل و آماده شدن برای فصل بعدی ضروری می‌باشد.
با فرار رسیدن فصل پاییز رشد درختان خزان‌دار متوقف می‌شود. برگ‌های آن‌ها می‌ریزند و در برابر سرمای زمستان مقاوم می‌شوند جزئیات مربوط به چگونگی انجام این پدیده روشن‌شده است ولی مطالعات اخیر نشان داده است که محرک‌ها و بازدارنده‌های رشد نقش مهمی را در این پدیده بازی می‌کنند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که از تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی، اسید آبسزیک که یک هورمون بازدارنده گیاهی است با کوتاه شدن طول روز در اوایل پاییز به مقدار زیادی در برگ‌ها ساخته می‌شود.
فرمان ساخته‌شدن و تجمع این هورمون بازدارنده رشد گیاهی در برگ‌ها توسط فیتوکروم که یک رنگیزه گیاهی است و با کوتاه شدن طول روز از یک فرم به فرم دیگر تغییر می‌یابد صادر می‌شود.
پس از افزایش میزان اسید آبسزیک میزان محرک‌های رشدی ازجمله جیبرلین در برگ‌ها کاهش می‌یابد. به دنبال آن تنفس در گیاه کاهش یافته و گیاه به تدریج به خواب‌رفته و یا به عبارت دیگر گیاه وارد مرحله رکود می‌شود.
در زمستان گیاه در مرحله رکود قرار دارد که در این شرایط حتی با قرار گرفتن در یک محیط مناسب رشد و نمو نمی‌کند و در اصطلاح گیاه وارد استراحت شده است.
در پایان زمستان اگر چه روزها بلند می‌شوند ولیکن بیدار شدن گیاه و شروع مرحله رشد دیگر توسط فیتوکروم انجام نمی‌شود چرا که این رنگیزه گیاهی فقط قادر است در روزهای کوتاه تغییر حالت دهد و با تغییر به گیاه دستور دهد که با ترشح بازدارنده‌های رشد گیاه را وارد رکود کند، درحالی که استراحت در گیاهان به طور طبیعی به وسیله سرمای زمستان شکسته می‌شود که مقدار سرمای مورد نیاز به گونه و رقم گیاهی بستگی دارد.
احتیاجات سرمای زمستان برای گیاهان بومی عرض‌های جغرافیایی پایین با زمستان گرم و برای گیاهان بومی عرض جغرافیایی بالا با زمستان طولانی و خیلی سرد نسبتاً کوتاه می‌باشد.
گیاهان مناطق معتدل میانه دارای طولانی‌ترین نیاز سرمایی می‌باشند.
نتیجه‌گیری کلی
درختان پسته همانند سایر درختان میوه مناطق معتدل در چرخه رشد سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارند تا بعد از آن با مهیا شدن شرایط مناسب جهت رشد شکوفایی طبیعی جوانه‌ها اتفاق بیفتد، این مقدار سرما با توجه به رقم از 600 تا 1400 ساعت بین صفرتا 7 درجه سلسیوس خواهد بود.
بین ارقام تجاری ایران رقم کله قوچی نیاز سرمایی بسیار پایین و حدود 600 ساعت دارد در حالی که رقم اکبری بیشترین نیاز سرمایی یعنی 1200 ساعت را دارد و ارقام احمد آقایی و فندقی بین این دو رقم هستند.