شب پره هندی

شب پره هندی حشره‌ای پلی فاژ است و تقریباً 83 نوع میزبان برای آن گزارش شده است. ازجمله میزبان‌های آن می‌توان به آرد، آرد ذرت، آلو خشک، ادویه‌جات، انجیر خشک، انواع شیرینی، سبزی‌ها، دانه آفتابگردان، پسته و … اشاره کرد

انتشار آفتشب پره هندی

شب پره هندی در اکثر نقاط جهان گزارش شده است. این حشره در ایران در اکثر شهرها از جمله مشهد، قم، کرج، کرمان، همدان، یزد و .. گزارش شده است اطلاعات موجود نشان می‌دهد که این آفت در سطح کشور حضور دارد.

مشخصات آفت شب پره هندی

حشره کامل شب پره ای است و به طول 8 میلی‌متر و عرض آن با بال‌های باز 16 تا 20 میلی‌متر می‌باشد. دو سوم بال‌های جلویی از طرف بیرونی به رنگ قهوه‌ای پر زنگ (قهوه‌ای متمایل به قرمز با رنگ مسی براق) و یک سوم قاعده بال به رنگ خاکستری مایل به زرد می‌باشند و در حاشیه عقبی آن‌ها ریشک های نسبتاً کوتاه و منظم وجود دارد.

در هنگام استراحت بال‌ها به صورت شیروانی روی بدن قرار دارند و ثلث فوقانی آن‌ها به شکل لکه خاکستری‌رنگ به نظر می‌رسد. شاخک در این هنگام در روی بال‌ها تا شده است. سر و سینه پروانه خاکستری بوده و قسمت عقبی قهوه‌ای است. سر پوشیده از فلس می‌باشد و مانند منقاری به جلو کشیده شده است. نوک پالپ پایین رو به جلو است. اندازه نرها کوچک‌تر از ماده‌ها می‌باشد. همچنین انتها شکم در ماده‌ها نسبت به نرها متورم‌تر است

تخم شب پره هندی به رنگ سفید و به طول.3 تا.5 میلی‌متر است تخم‌ها به صورت انفرادی یا دسته‌ای گذاشته می‌شوند

لاروهای سن یک میلی‌متر طول دارند که پس از رشد کامل اندازه آن‌ها به 14 تا 17 میلی‌متر می‌رسد. رنگ عمومی بدن این لاروها سفید کثیف یا صورتی کمرنگ است. سر و پشت اول و پاهای اصلی به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای و تمام حلقه‌های بدن دارای موهای طویلی است و پاهای شکمی دارای قلاب می‌باشند

لارو درون یک پیله ابریشمی شفیره می‌شوند. شفیره 6 تا 11 میلی‌متر طول دارند و رنگ آن‌ها قهوه‌ای کمرنگ است

زیست‌شناسی شب پره هندی

حشره کامل شب پره هندی هنگام غروب و شب فعالیت می‌کند و روزها به حالت استراحت در پناهگاه‌های مختلف روی دیوار، سقف و مواد غذایی به سر می‌برد. حشرات کامل دو تا سه روز پس از ظهور جفت‌گیری می‌کنند. عمل جفت‌یابی با استفاده از فرمون های جنسی که توسط حشرات ماده ترشح می‌شود و صداهای فراصوت (حدود 80 کیلوهرتز) انجام می‌شود.

تخم‌ریزی شب پره هندی در دمای 20 تا 30 درجه سانتی گراد و یک روز بعد از جفت‌گیری انجام می‌شود، اما در دمای 15 تا 35 درجه سانتی گراد به ترتیب 8 تا 4 روز بعد از جفت‌گیری تخم‌ریزی می‌کند.

هر حشره ماده شب پره هندی در طول زندگی کوتاه خود 40 تا 350 عدد تخم می‌گذارد و به طور متوسط هر حشره ماده 150 عدد تخم روی محصول قرار می‌دهد.

تخم‌ها به صورت انفرادی یا به صورت دسته‌ای 11 تا 30 عددی روی منبع غذایی گذاشته می‌شوند. میانگین دوره تفریخ تخم در دماهای 17.5، 20، 22.5، 25.5، 27.5،30، 32.5 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 50 تا 60 درصد به ترتیب 10.1، 7.5، 4.9، 3.9، 3.6، 3.2، 3.4 روز طول می‌کشد.

مدت تفریخ تخم این آفت را با در نظر گرفتن شرایط محیطی 3 تا 15 روز ذکر نموده شده

دوره رشد لارو این آفت با تغذیه از پسته با افزایش دما کوتاه شده به طوری که در دمای 27.5 درجه سانتی گراد کوتاه‌ترین دوره رشد را دارد و بالاتر از دمای 27.5 درجه سانتی گراد دوره رشد افزایش می‌یابد.

طول دوره لاروی را در شرایط مساعد 25 تا 30 روز بیان نموده است.

لاروها در یک پیله نازکی و حتی گاهی به صورت آزاد تبدیل به شفیره می‌شوند. طول دوره شفیرگی را 40 روز ذکر کرده شده و بعد حشرات کامل خارج می‌شوند

در صورتی که دمای انبارهای پسته در دامنه بین 27.5 تا 3. درجه سانتی گراد باشد این آفت در زمان کمتر خسارت بیشتری ایجاد می‌کند. بهترین دما برای شب پره هندی 28 درجه سانتی گراد است. این آفت در انبارهای پسته در شرایط مساعد یعنی دمای 27 تا 30 درجه سانتی گراد می‌تواند چندین نسل تولید نماید. تعداد نسل این آفت در مناطق گرم 6 تا 8 نسل و در اروپا یک تا دو نسل گزارش شده است.

نیاز حرارتی این آفت با تغذیه از پسته نشان داد که آستانه حداقل حرارتی شب پره هندی برای دوره‌های انکو باسیون تخم، دوره لارو و شفیره تا ظهور حشرات کامل و مرحله تخم تا ظهور حشرات کامل به ترتیب 11.7، 13.2، 13.1 درجه سانتی گراد می‌باشد. مجموعه نیاز حرارتی این آفت از تخم تا حشره کامل با آستانه حداقل حرارتی 14 درجه سانتی گراد 574 درجه روز گزارش شده است.

نحوه خسارت شب پره هندی

لاروها این حشره با تغذیه از مغز پسته و تنیدن تار و دفع فضولات هرساله خسارت قابل ملاحظه‌ای را از نظر کمی، کیفی و بهداشتی به این محصول وارد می‌کند. لاروها سن یک بعد از تفریخ تخم بلافاصله تغذیه را آغاز کرده و لاروهای سنین مختلف به دور از پشم صاحبان انبار و به شکل مخفی خسارت می‌زنند و معمولاً زمانی متوجه آن می‌شوند که بیشترین صدمه را وارد آورده است. لاروهای این آفت مقدار زیادی تارهای ابریشمی می‌تنند که در حقیقت لاروها تارتنان فعال هستند که در طول دوره لاروی همه سطح یا دورون منبع غذایی را از تارهای سفیدرنگ خود می‌پوشانند و از این طریق به شدت کیفیت محصول را پایین آورده و گاهی نیز غیر قابل مصرف می‌سازند.

این آفت با آلوده کردن محصول به پوسته تخم، جلد سنین مختلف لاروی و پوسته شفیرگی نیز خسارت وارد می‌کند که شاید با این روش و تنیدن تار به‌اندازه تغذیه آفت (خسارت کمی) خسارت کیفی به محصول وارد کند.

برای پیشگیری و مبارزه با آفت شب پره هندی موارد زیر توصیه می شود

1- مدیریت و بهداشت کامل انبار های ذخیره پسته

2- از بالا رفتن حرارت و رطوبت درون انبار ها جلوگیری شود.

3- بازرسی و برآورد میزان آلودگی و در صورت مشاهده آلودگی میتوان با سموم تدخینی مانند فستوکسین و متیل بروماید با این آفت مبارزه کرد.

نکته : فستوکسین- برای هر متر مکعب محصول انبار شده 1.5 قرص سه گرمی فستوکسین استفاده شود. قبل از قرص گداری تمام درها و فضای خروجی انبار مسدود گردد و یا روی محصول انبار شده نایلون کشیده شود.

مدت گاز دهی 5 روز در دمای 12 تا 15 درجه سانتیگراد، 4 روز در دمای 16 تا 20 درجه سانتیگراد و 3 روز در دمای 21 درجه سانتیگراد و یا دمای بیشتر لازم است. این سم خطرات زیادی دارد. پس رعایت اصول بهداشتی و دور بودن از محل گازدهی ضروری است.

متیل بروماید- قبل از استفاده از این گاز، درها و فضاهای خروجی انبار مسدود گردد و در صورتیکه امکان نداشته باشد روی محصول انبار شده نایلون کشیده شود. مدت گاز دهی برای دماهای مختلف 16 تا 24 ساعت است. هرچه دمای انبار بیشتر باشد مقدار مصرف گاز یا دز مصرفی کمتر خواهد بود. به این صورت که برای دمای 15 تا 20 درجه سانتیگراد با دز 32 گرم بر متر مکعب، دمای 21 تا 35 درجه سانتیگراد با دز 16 گرم بر متر مکعب باید استفاده شود. این گاز نیز بسیار سمی است رعایت اصول بهداشتی در هنگام استفاده و دور بودن از محل گازدهی ضروری است.

در مقالات آینده کرمون شاپ به طور مفصل به روش های مبارزه با شب پره هندی پرداخته خواهد شد.