پسته و شرایط نگهداری آن در انبار

شرایط نگهداری پسته در انبار

میوه پسته دارای دو پوست یکی پوست نرم رویی و دیگر پوست استخوانی می باشد که مغز پسته را در برگرفته است. در هنگام فرآوری و تهیه خشکبار، پوست نرم رویی پسته به کمک دستگاه های پوست گیری جدا شده و پس از شستشوی و جدا سازی دانه های صدمه دیده به روشهای مختلف خشک می گردد.
پسته های خشک شده قبل از صدور جهت انجام عملیاتی نظیر جدا کردن پسته های دهان بسته، صدمه دیده، صدمه دیده، آفت زده و در نهایت غربال کردن و درجه بندی به انبار های موقت منتقل می شوند. معمولا در این زمان از کیسه های کنفی یا پلاستیکی جهت انبار پسته استفاده می شود، هرچند که می توان به منظور کاهش عملیات کارگری از مکانهایی به نام سیلو جهت این کار استفاده نمود و در این سیلو باید بسته و غیر قابل نفوذ ساخته شده باشد.
بطور کلی ساختمان انبار خشکبار بسته به مناطق مختلف آب و هوایی، ظرفیت انبار و روش نگهداری محصول (کیسه و فله) و مبارزه هایی که علیه حشرات بعمل می آید، متفاوت است.
با این وجود انبار نگهداری پسته به هر شکلی که ساخته شود باید کاملا خشک و خنک بوده و رطوبت نسبی آن زیر 65 درصد باشد و چنانچه تدابیر بهداشتی در آن رعایت نشود محصول نگهداری شده مورد آسیب فراوان قرار خواهد گرفت.

عوامل موثر در نگهداری پسته در انبار

دانه پسته موجودی است زنده که عوامل موثر در حفظ، نگهداری و جلوگیری از آلودگی آن در انبار را می توان به دو گروه زنده و عوامل غیر زنده تقسیم نمود. عوامل غیر زنده یا فیزیکی شامل درجه حرارت، رطوبت نسبی نور و اکسیژن و عوامل زنده شامل حشرات، قارچ ها و موشها می باشد که فعالیت آنها بستگی کامل به درجه حرارت و رطوبت نسبی انبار دارد.
بطور خلاصه نقش هر یک عوامل فوق در نگهداری پسته در انبار به شرح زیر می باشد.

درجه حرارت

گرما یکی از عوامل موثر در رشد، نمو و فعالیت حشرات است. افزایش درجه حرارت انبار سبب کوتاه شدن چرخه زندگی حشرات، بالا رفتن شدت تنفس و افزایش فعالیت های متابولیکی دانه پسته می شود. هر چه شدت تنفس بیشتر باشد مقدار بیشتری حرارت و رطوبت تولید می گردد. همچنین گرما باعث افزایش فعالیت قارچ ها می شود.

رطوبت نسبی

رطوبت برای انجام هر گونه فعالیت بیولوژیک ضروری است. افزایش رطوبت نسبی انبار باعث بالا رفتن رطوبت پسته و در نتیجه افزایش فعالیت بیوشیمیایی و افزایش تنفس آن می گردد. همچنین باعث تسریع فعالیت قارچها و حشرات می شود.

حشرات

حشرات از دشمنان شماره یک مواد گیاهی در انبارها به شمار می روند. از ویژگی های مهم آنها این است که معمولا دور از چشم افراد غیر متخصص از مواد انباری تغذیه نموده و موجب کاهش کیفیت محصول و زیانهای اقتصادی می گردند. حشرات برای فعالیت های خود به گرما و رطوبت کافی نیاز دارند و معمولا در محیط هایی که رطوبت نسبی آنها کمتر از 40 درصد باشد فعالیت می کنند.

قارچها

قارچها در صورت مساعد بودن شرایط انبار به سهولت دانه های انباری را مورد حمله قرار می دهند. این موجودات قادرند تغییرات زیادی را در دانه ها بوجود آورند و طعم آنها را تغییر دهند یا بر اثر ترشحات خود یک ترکیب سمی به نام آفلاتوکسین را ایجاد نمایند که از خطرناکترین سموم شناخته شده می باشد. اکثر قارچها در رطوبت نسبی بالای 75 درصد و دمای بالاتر از 20 درجه سانتیگراد رشد می کنند.
هر چه رطوبت انبار بالاتر باشد امکان ایجاد آلودگی بیشتر و شرایط برای رشد و فعالیت قارچ ها مناسب تر است.