مقاله ها
گذری به تاريخچه آفلاتوكسين
بهمن
تاريخچه آفلاتوكسين
تاريخچه آفلاتوكسين : در حدود 40 سال قبل در سال (1960 ميلادی) – 100 هزار بوقلمون در شرق انگلستان در اثر ابتلا به بيماری نامعلومی از بين رفتند.
بيماری مشابهی نيز در جوجه اردک‌ها و جوجه قرقاول‌ها مشاهده شد. همچنين در آمريكا يك نوع بيماری بين خوک‌هایی كه از ذرت‌های کپک‌زده تغذيه نموده بودند، شيوع پيدا كرد.
حدود یک سال پس‌ازاین واقعه براي اولين بار توانايي قارچ آسپرژيلوس براي توليد آفلاتوكسين بر روي بادام‌زمینی و محیط‌های كشت آزمايشگاهي مشخص گرديد.
ساليانه مقادير قابل‌توجهی از محصولات كشاورزي به ارزش ميلياردها دلار دستخوش حمله قارچ‌ها قرارگرفته و نابود می‌شوند.
محصولات حاوي توكسين كيفيت مرغوبي نداشته و به قيمت ارزان‌تری ارائه می‌شوند و درصورتی‌که به‌عنوان مواد غذايي و علوفه براي انسان و دام مورداستفاده قرار گيرند، ضايعات مختلفی داشته و درنهایت منجر به مرگ خواهد شد.
موادی كه آلودگی به آفلاتوكسين در آن‌ها آشکارشده است، عبارت‌اند از: ذرت، پنبه‌دانه، بادام‌زمینی، پسته، گردو، بادام، نارگيل، انجير، برنج، سور گوم، سويا، آفتابگردان، قهوه، كاكائو و دانه‌های روغنی، حبوبات، محصولات ریشه‌ای، انواع علوفه و لبنيات.
بررسی‌های انجام‌شده در حيوانات آزمايشگاهی مانند انواع موش، خرگوش، ميمون و غيره نشان می‌دهد كه آفلاتوكسين باعث مسمومیت‌های شديد، ضايعات كبدي و مرگ آن‌ها می‌شود.
تعدادي از گاوها كه از بادام‌زمینی کپک‌زده تغذيه كرده بودند نيز دچار كاهش وزن و ضعف شده و از بين رفتند. در ساير حيوانات مانند بز، گوسفند، سگ، غاز، مرغ، بوقلمون، اردك و… نيز آفلاتوكسين باعث آسيب رساندن به كبد و مرگ اين حيوانات شده است.
در انسان اولين اندامی كه به‌وسیله آفلاتوكسين آسيب می‌بیند، كبد است.
آفلاتوكسين و فرمهاي تغییریافته آن در قلب، مغز، كليه و مجاری ادراری مشاهده‌شده است.
تاريخچه آفلاتوكسين
موارد متعددی از مسموميت به‌وسیله آفلاتوكسين در كشورهاي مختلف مانند تايوان، اوگاندا، تايلند، نيوزيلند، چك و اسلواکی، ایالات‌متحده، كنيا، هند و… هم گزارش‌شده است.
در تايوان 26 نفربر اثر تغذيه از برنج کپک‌زده به مدت 3 هفته شديداً بيمار شده و سه كودك 4 تا 6 ساله در همان ابتدا جان خود را از دست دادند.
در اوگاندا نيز تعدادي از پسرهاي 15 ساله براثر تغذيه از مواد کپک‌زده جان‌باخته و يك خانواده نيز براثر تغذيه از لوبيا و ماهي کپک‌زده، جان خود را از دست دادند. همچنين در كشورهاي یادشده، بيش از ده‌ها نفر در اثر استفاده از مواد آفلاتوكسين دچار بیماری‌های كبدي، تورم شكم و پا و ضعف شديد شده و نهايتاً جان‌باخته‌اند.
چنانچه ميزان آفلاتوكسين مصرف‌شده كمتر از حد مرگبار باشد، باعث ايجاد سرطان كبد و ضايعات ژنتيكي در انسان می‌شود.
با توجه به اهميت موضوع، تحقيقات گسترده‌ای به‌منظور شناسايي عامل بيماري و شيوه عمل آن صورت گرفته و مشخص‌شده است كه قارچ آسپرژيلوس نقش مهمي در توليد آفلاتوكسين دارد.
به همين علت مطالعات وسيعی چه در داخل و چه در خارج از كشور در رابطه با شيوه زندگي قارچ، شرايط تشكيل آفلاتوكسين و چگونگي پيشگيري و سم‌زدایی انجام‌شده است.