مرداد
چگونگی تشخیص سودآوری یک باغ پسته
آیا باغ پسته شما، سودآور است یا زیان ده؟ آیا شما می‌توانید که نگهداری بعضی از باغات پسته توجیه اقتصادی نداشته و زیان ده هستند؟ آیا شما می‌توانید سودآوری باغ‌های پسته خود را محاسبه کنید؟ در این مقاله از سایت کرمون شاپ سعی شده به این سؤال به صورت ساده و روان پاسخ داده شود.
چگونگی تشخیص سودآوری یک باغ پسته
اگر میزان محصول پسته تولید شده در یک باغ را در قیمت فروش آن ضرب نماییم، مقدار درآمد به دست می‌آید. برای مشخص نمودن میزان تولید، بایستی میانگین تولید حداقل 2 سال متوالی را در نظر گرفت زیرا درخت پسته یک سال پر محصول و یک سال کم محصول(سال آوری درخت پسته) دارد. برای قیمت فروش محصول نیز در هر زمان قیمت روز پسته را در نظر می‌گیریم. اگر درآمد را منهای هزینه‌های جاری تولید پسته نماییم سود ناخالص محاسبه می‌شود. برای محاسبه هزینه‌های جاری، بایستی مقدار مصرف تمام نهاده‌های متغیر چون کود، سم، کارگر، ماشین‌آلات، نفقه آب و … را در قیمت خرید آن‌ها ضرب نموده و باهم جمع بزنیم.
کارهایی چون لوله‌گذاری، جابجایی چاه و … که یک نوبت انجام شده و برای چند سال مورد استفاده قرار می‌گیرد، جزء هزینه‌های سرمایه‌ای بوده و در اینجا مورد محاسبه قرار نمی‌گیرند.
حال سؤال این است که برای یک باغ پسته هزینه‌ها و منافع به چه میزان باشد تا آن باغ را بتوان یک باغ سودآور اعلام نمود؟
با استفاده از یک قاعده سرانگشتی می‌توان یک باغ پسته را از نظر سودآوری به سه حالت زیر تقسیم نمود.
سودآوری یک باغ پسته
1- هزینه‌های جاری باغ پسته برابر یا بزرگ‌تر از درآمد حاصل از فروش پسته باشد. چنین باغی قطعاً زیان ده بوده و اگر نتوان فوراً شرایط آن را تغییر داد، بایستی آن را رها کرد. چنین باغی نه تنها هزینه‌های سرمایه‌گذاری را پوشش نمی‌دهد بلکه هزینه‌های جاری را نیز تأمین نخواهد کرد. لذا بهتر است چنین باغی رها شده و آب مربوط به آن به فروش رفته و یا چاه تأمین آب خاموش شود.
2- اگر هزینه‌های جاری باغ کمتر از 30 درصد درآمد حاصل از فروش پسته باشد، باغ مورد نظر سودآور است. این باغ با هفتاد درصد باقیمانده از درآمد، سود و دستمزد صاحب خود را تأمین خواهد نمود.
3- درصورتی که هزینه‌های جاری باغ 30 تا 100 درصد درآمد باشد، بایستی در بلندمدت یا باغ را رها نموده و یا به سمت کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد حرکت نمود.
به زبان ساده، می‌توان گفت که هر کشاورز به آسانی می‌تواند تشخیص دهد که باغ پسته‌اش سودآور می‌باشد یا خیر؟
برای این کار از اطلاعات دو سال گذشته خود استفاده کرده و سود ناخالص را محاسبه می‌کند. اگر سود محاسبه شده 70 درصد درآمد باشد، بایستی به سمت اصلاح روش رفته و با ادامه روند گذشته باعث هدر دادن منابع آب‌وخاک نشود. در صورتی که در خود این توانایی را نمی‌بینید، بهتر است باغ پسته خود را فروخته و با پول آن فعالیت اقتصادی دیگری را شروع کند. در صورتی که خریداری برای آب و باغ خود ندارد، باغ را رها کرده و چاه آب را خاموش کند تا از اتلاف سرمایه‌های ملی جلوگیری نماید.
نویسنده: محمد عبدالهی عزت‌آبادی، عضو هیات علمی پژوهشکده پسته